Orta Karadeniz kıyıla­rında, Karadeniz’in son Akdeniz fokla­rını araştırmak ve habitat tanımlaması yapmak üzere bir proje başlattı. Dünya­da sadece 400 civarında kalan Monac- bus monachus’lzn Karadeniz kıyıların­da araştırmak üzere başlatılan projenin projenin 1. aşaması istihbarat ve kıyı habitat tanımlaması olarak hedeflendi ve Haziran ayı içinde gerçekleştirildi. 1. aşama çalışmaları sonucunda Karadeniz kıyılarımızda çok seyrek görülmekle birlikte az sayıda fokun hâlâ yaşadığı ...

TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergi- si’nin 140 sayısına imza atan Nüvit Os- may’ı 12.07.1997 tarihinde kaybettik. Nüvit Osmay, Devlet Demiryolla- rı’ndan emekli olduktan sonra Prof.Dr. Cahit Arf ve Refet Erim’in teklifi üze­rine TÜBİTAK Bilim ve Teknik Der- gisi’nde göreve başladı. Kendisinden önce bu görevi üstlenmiş olan Refet Erim’in deyimiyle, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi’nin tutarlı ve sürek­li bir yayın haline ...

Tıp Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik uçucu yağlar ve ilgili doğal ürünle- r.n kimyasından biyolojik etkinliğine e kullanımına kadar değişik konular­la bildiriler yer alıyor. katı etkileşmelerini inceleyerek, yüzeyle­rin atom dağılımlarını göstermede geliştir­diği yeni yöntem ile özellikle yüzey fiziği alanındaki uluslararası düzeyde üstün ni­telikli çalışmaları”; Prof.Dr. Ayşe Erzan + . -, , „ .. geden uzak dinamik sistemlerde hal deği­şimleri ve kritik üstler, ...

Kaptan Cousteau En Uzun Yolculuğuna Çıktı Çevreci ve denizaltı kâşifi Jacques- Yves Cousteau, Paris Nötre Dame Ka- tedrali’nde son yolculuğuna uğurlandı. Cousteau, Calypso adlı ünlü teknesi­nin mürettebatının sırtında ve tüm in­sanlığın hüznü ile son seferine başladı. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac törende, Antartika buzulların­dan renkli mercanlara kadar yaptığı araştırmalar ve çektiği filmler için Co- usteau’yu “büyüleyen bir kişi” olarak tanımladı. Politika ...

Koruma Altındaki Araba koruyan saydam kılıfın fer­muarının çekilmesi ve havayla şişiril­mesi yeterli.  

        /.Ciiii İCVCİİ U.İİN İ d İ i \ A ( fi r l u ti 1(1 İ Ol i 0157 çevrede o kadar çok bulunuyor ki yayılmasını önlemek için çiftlik­lerde ve mutfaklarda yeni uygulama­lar yapılması gerekebilir. Yapılan araştırmalarda laboratu- var testleri E. coli 0157,nm hayvan dışkılarında aylarca yaşayabildiğini göstermiş. Ayrıca, gıda endüstrisinde kullanılan kuru çalışma yüzeylerinde ...

Ölümcül Bakteriler çevrede o kadar çok bulunuyor ki yayılmasını önlemek için çiftlik­lerde ve mutfaklarda yeni uygulama­lar yapılması gerekebilir. Yapılan araştırmalarda laboratu- var testleri E. coli 0157,nm hayvan dışkılarında aylarca yaşayabildiğini göstermiş. Ayrıca, gıda endüstrisinde kullanılan kuru çalışma yüzeylerinde de benzer süreler boyunca yaşadığı görülmüş. Araştırmacılar E. coli 0157’nin zor çevre koşullarıyla başe- Cerrah eldivenleri bazı insanla­rı hasta ediyor. Giyip çıkarmayı ...

Ötücü Kuşların Kökeni Avustralya Eğer Quennsland’de bir çifdiğin arka bahçesinde bulunan fosil kemik parçalarr doğru yorumlandıysa, ötücü kuşlar ilk aryalarım bundan 50 mil­yon yıl önce Avustralya’da söylemiş­ler. Avustralya, yolculuktan yorulan ve sürüden ayrılan kuşların durak yeri olmuş. Ancak, bu fosiller, Avustral­ya’nın kuş fauna­sından ziyade, ötü­cü kuşların ilk ev- rimleştiği yer oldu­ğunu gösteriyor. Ötücü kuşların evrimi, dinozorla­rın yok olmasından hemen sonra ...

Çamaşırlara Yeni Deterjan Çamaşır günlerinde renkli çama­şırların beyazları boyamasının önüne bir enzim yardımıyla geçilebilecek. Loprinus cinereus adlı bir mantar­dan elde edilen enzim, sadece araya karışmış renkli çamaşırlardan sızan boyaları ağartıyor. Enzim’ bulan E)ammarkalı araş tırmacı aüuciî) reucıson, bu sısıe mın her rür boyayı temizlediğim söylüyor. Mantarın enzimi, hidrojen peroksit ve phenothiazino-10-propi- onik asit denilen bir organik bileşik­le birleştiğinde iş görebiliyor. ...

Deprem Tahminlerine Yeni Yöntem Depremler genelde hiçbir uyarı yapılamadan meydana geliyor. An­cak, yeni bir teknoloji depremlerin yerlerini belirlemeyi kolaylaştıracak. Bu hedef için bilim adamları Kü­resel Konumlandırma Sistemi (GPS) denilen bir uydu ağını kullanıyorlar. Yapılan şey yerküredeki hereketleri ölçmek k- ıivdularıi/l nck Bftvk ıiKie aeprc nıer onceuc: Kestirileni i” Gi ■, aynı zan.anda bilim adamlarının deprem aralıklarında ne­ler olup bittiğini de ...

Çöplere Izgara Acı, Ekşi, Tuzlu, Tatlıdan Sonra Beşinci Tat Evinizde şöminenin yanına kona­cak bakır bir düzenek hayatınızı daha kolay hale getirebilir. Dışarı yürü- mektense çöpünüzü kolaylıkla bura­ya döküp, yakarak ateşin keyfini çıka­rabilirsiniz. Leonardo adı verilen bu buluşun yaratıcısı, bunun çevreyi ko­rumanın iyi yollarından biri olduğunu söylüyor. Bakır bir mangala benzeyen aletin, sıradan mangal ya da şömine­lerden daha az kirletici olup ...

Kendini Yamayan Tekerlek Yapılan bir araştırmaya göre, sürü­cülerin en çok korktukları şeylerin ba­şında kaza yapmak, daha sonra da te­kerleğin patlaması geliyor. Ama bu so­run, patladıktan sonra kendi kendisini yamayan lastikle çözülecek gibi görü­nüyor. Bir lastik firmasının geliştirdiği yeni lastiğin sırrı, lastik içine yerleşti­rilen yapışkan bir madde. Madde las­tikte meydana gelen deliği kapatarak, hava geçirmez bir koruma sağlıyor. Hattâ lastiği delen ...

Çiçeklerdeki Asimetri Geni Taçyaprakları ve çanak- yapraklan çeşitlilik gösteren çiçekler (örneğin, orkide) taçyaprakları benzer olan çi­çeklere oranla evrim sürecin­den daha çok geçmişler. Simetrik olan çiçeklerden de bazıları böcekler tara­fından polenlenmeye da­ha iyi uyum sağlayabil­mek için asimetrik olarak gelişirler. Ingiliz gene­tikçiler, ilk olarak aslan ağzı çiçeğinde, asi­metriyi denetleyen bir geni ayrıştır­mışlar. Aslanağzı üç çeşit taçyaprağa sahip (ikisi sırtta ikisi yanlarda ve ...

Avrupa’da Çiftçiler Uyduya Yakalandı Avrupalı çiftçiler belli ürünlere uygulanan teşvikleri “kapmak” için ellerini ovuştururken suç üstü yaka­landılar. Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası gereğince çeşitli ülkelerde tahıl, baklagiller ve keten bitkisi eki­mi yapan üreticilere maddi destek sağlanıyor. Bazı çiftçilerin, bu bitkile­ri yeterince ağırlıklı ekmedikleri, hat­tâ tarlalarını boş bıraktıkları halde teş­vik aldıkları saptandı. Yöneticiler, sahtecileri yakalamak için, farklı ta­rım ürünlerini saptayabilen Fransız ...

Gökten Ağaç Yağarsa Çok yakında, Dünya belki de ağaç bombardımanına tutulacak. Massachusetts Institute of Techno- logy’den Moshe Alamaro, ağaç ekimi için yeni bir teknik ortaya attı. Ona göre, ağaçlar uçaktan aşağı atılırlar. Doğada kendi kendine yok olabilen plastik konilere yerleştirilen bu ağaçlar toprağa düşerek gömülürler. Hava bombardımanının gücünden çok emin olan Alamaro, bu iş için ABD ve İngiltere hava kuvvetlerine ...

Bütün canlı türleri insanların ver­diği zarar karşısında eşit konumda de­ğildirler. Bazıları bu duruma uyum sağlayabilir. Ama diğerleri, örneğin, denizkaplumbağaları (Caretta ca- retta) evrimsel bir engel viiziin Ekoloji ve Evrim Bölümü’nden bir grup araştırmacı, yumurtlama alanı ola­rak kendi doğum yerlerini seçmek özelliği sadece deniz kaplumbağaları­nın bir türünde mi var, yoksa diğerleri de bu özelliğe sahip mi, bunu araştır­mışlar. Görmüşler ki diğer ...

Kaplanların Kokusu Rus bilimadamları, hayvanları için köpekleri kullanan yeni n geliştirdiler. Önceden, ir çevrede bıraktıkları izler eaııerek sayılıyorlardı. Ancak,vûntemle aynı hayvan yanlışlıkla ı gezerken pençeleriyle etrafa ‘iviliyor. Araştırmacılar, bu koku ör­neklerini toplayıp, laboratuvara geti­riyorlar ve köpekler depolanmış ör­neklerle karşılaştırma yapıyorlar. Her kaplanın kokusunu ayrı ayrı bellekle­rinde tutan köpekler sayesinde aynı kaplan iki kere sayılmış olmuyor.  

Kendini Uçak Sanan Helikopter 20 yıl süren teknik ve politik kargaşadan sonra, ABD’de melez bir hava aracı yapıldı. Hava taşımacılığı­nın iki dev şirketi Textron ve Bo- eing’in ortaklaşa gerçekleştirdiği araç bir helikopter gibi yatay per­vaneler kullana- kalkmış. Daha sonra da yapılan iki prototipten birinin yaptığı kaza so­nucu yedi kişi ölmüş. Ancak, yapı­lan incelemeler sonunda, kazada aracın mekanizmasının hatalı olma­dığı görülmüş ...

Şişmanlığın Nedeni Genler Olabilir  Şişman fareleri zayıflatan bir pro­tein ilk defa olarak insan şişmanlığıy­la ilişkilendirildi. Cambridge’de ge­netikçiler Ob adı verilen genin iki bozuk kopyasını taşıyan iki şişman çocuğu incelemişler. Bu gen, fareler­de iştahı bastırdığı bilinen leptin ad­lı proteini çocukların üretmelerini engelliyor. Leptin üretemeyen fareler gü­lünç şekilde şişmanlar. New York’da araştırmacılar, bu durumun genetik temelini ve farelerin leptin enjekte edildiğinde zayıfladığını ...

Bir yandan, Mars’a inen Pathfin- der’in zaferi kutlanırken, diğer yan­dan, bilim adamları, uzayda Apollo 13’den bu yana gerçekleştirilen en karmaşık kurtarma operasyonuyla uğraşıyorlar. Dünya’nın yörüngesindeki bu karmaşaya neden olan olay 25 Hazi- ran’da gerçekleşti. Erzak taşıyan bir uzay aracı (Spektr) Mir Uzay İstas­yonuyla, deneme amacıyla yapılan birleştirme sırasında çarpıştı. Spektr, NASA’nın bilim deneyleri için hazır­lanan birtakım düzenekler taşıyor­du. Çarpışmadan sonra, ...