BADANA

BADANA; Alm. Tünche, Fr. Badigeon, İng. Limewash.
Binâ duvarlarına fırça veya püskürtme ile
sürülen kireç şerbeti veya plastik boya. Eskiden
evlerin temizliği kireç badanalarla yapılırdı. Bugün
ise kireç badanalar bilhassa büyük şehirlerimizde yerini
plastik badana ile duvar kağıtlarına bıraktı. Badana
ihtiyaca göre ekseri kıştan, çıkışta ilkbaharda
senede bir yapılır. Eğer duvarlar kirlenmemişse bu
birkaç senede bir tekrarlanır. Binâlarm dışlarına
yapılacak badanalarda ısı önemlidir. Bu bakımdan
soğuk havalarda ısının 10 derecenin altında bulunduğu
zamanlarda özellikle dış badana yapılmaz.Evin içinde odalarda yapılan badanalarda rüzgâr
ve hava akımına dikkat edilmelidir. Zîrâ rüzgâr
veya hava akımına uğrayan yerler çabuk kuruyacağından
badana lekeli olabilir. Kapı ve pencerelerin
kapalı olması buna mâni olmaktadır.
Duvar ve, tavanların temizliği ve güzelliği için
yapılan badana iki çeşittir. Bunlardan biri kireç, diğeri
plastik badanadır.
Kireç badanası: Bir oda için ortalama 2-3
kg temiz ve beyaz kireç, genişçe bir kapda su ile
söndürülür. Yâlnız bu iş ev içinde yapılmamalıdır.
Patlamalar hem kirlenmeye hem de insan vücudunda
yanmalara sebeb olur. Sönen kireç dinlendirilir.
Badananın çıkmaması için içine % 3 oranında
şap veya tuz konur. Badana yaparken birinci
katın duvara iyice işlemesine dikkat edilir.
İkinci ve üçüncü kat badanalar ilkinden biraz koyu
olur. Piyasada hazır kireçli badanalar satılmaktadır.
Bunlar belli oranda su ile karıştırılınca
badana hazır olur. Kireç badana; kıl, plastik fırça
veya püskürtme ile yapılır.
Plastik badana: Hazır satılan plastik boyalarla
yapılır. Fırçaları ayrıdır. Plastik badananın en büyük
özelliği sürülen yüzeyi iyi koruması ve istenildiği
zaman ıslak bezle silinmesidir. Bu, ev halkı
için büyük kolaylık sağlar. Kirece nazaran pahalılığına
rağmen kullanışlı olması ve uzun zaman
dayanması tercih edilmesine sebeb olmaktadir.
Tutkallı badana: Bü gibi badana çeşitlerinde
hiç kireç kullanılmaz. Pudra hâline getirilmiş tutkal
ve boya birbirine karıştırılır. Tutkalın erimesi,
boya ile iyice kaynaşması için iki saat kadar ılık suda
bekletilir. Genel olarak bir kilo boya ve tutkal
eriyiğine 5-6 litre su katılarak iyice karıştırılır.
Bundan sonra istenilen renk bu karışımın içine
katılır. İyi temizlenmiş duvarlara bu badana sürülür.
Hangi çeşit badana yapılırsa yapılsın, badanadan
önce duvarların ıslak bezle iyice silinmesi
lâzımdır. Tutkallı ve plastik badanalarda ise duvarlar
sabunlu suyla mutlaka silinmelidir.