BÂDEM AĞACI (Prunus amygdalus veya Amygdalus communis)

BÂDEM AĞACI (Prunus amygdalus
veya Amygdalus communis); Alm. Echte
Mandel, Fr. Amandier (m), İng. Almond tree.
Familyası: Gülgiller (Rosaceae). Türkiye’de yetiştiği
yerler: Bâdem hemen hemen bütün Anadolu’da
yetişmekle beraber bilhassa Ege ve Akdeniz
bölgelerinde çoktur.
Mart ve Nisan aylan arasında beyaz veya pembe
renkli çiçekler açan, 5-12 m yüksekliğinde bir
ağaç. Birçok çeşitleri varsa da, tıbbî bakımdan
ikisi mühimdir: Amygdalus communis varyete
dulcis (tatlı bâdem), Amygdalus communis varyete
amara (acı bâdem). Tohumun lezzeti birincisindetatlı, İkincisinde ise acıdır. Yapraklan saplı, parlak,
yeşil renkli, kenarlan dişlidir. Çiçekleri yapraklann
gelişmesinden önce açar ve kısa saplıdır. Çanak
yaprakları yeşilimsi sarı renkli üçgen şeklinde, 5
birleşik parçalı, taç yaprakları beyaz veya pembe
renkli 5 serbest parçalıdır. Meyveleri oval şekilli,
yeşil tüylü genellikle bir, bâzan iki tohumludur.
Kullanıldığı yerler: Acı ve tatlı bâdem tohumlanndan
tazyik usûlü ile yağ elde edilir. Bâdem
tohumlarında yağ, albuminli maddeler, E vitamini;
şekerler ve emulsin isimli enzim vardır. Acı bâdem
tohumları uçucu yağ taşırlar ve aynca siyanogenetik
bir glikoz olan amygdalin maddesi ihtivâ
ederler.
Acı bâdemin uçucu yağı, iyi bir koku ve tat giderici
(balık yağma ilâve edilir) ve hafif bir dezenfektandır.
Bâdem tohumları, bâdem şurubu hazırlanmasında
kullanılır. Çocuklar için iyi bir müshildir.
Kremlerin terkibine girer. Meyve kabuğu
halk arasında boğaz ağrılarına karşı kullanılmaktadır.