BAKANLAR KURULU

(m.), Fr. Conseil des ministres, conseil de cabinet,
İng. Council of Ministers. İdâre ile yasama organı
arasında bağlantıyı sağlayan, başbakan ve bakanlardan
meydana gelen kurul. Bu heyete hükümet
ve kabine de denir. Bakanlar, Türkiye Büyük
Millet Meclisi üyeleri arasından veya parlamento
dışından milletvekili seçilme yeterliliğine sâhib
olanlardan başbakanca seçilir ve cumhurbaşkanınca
atanır. Gerektiğinde başbakanın teklifi ile
cumhurbaşkanınca görevine son verilir. Bakanlar
Kurulu, çalışmalarını başbakanın veya gerekli
gördüğü hâllerde cumhurbaşkanının başkanlığında
yürütür. Bakanlar Kurulunun cumhurbaşkanınca
tasdik edilen listesi, tam olarak TBMM’ye
sunulur. Meclis tatilde ise toplantıya çağrılır. Programı
kuruluşundan en geç bir hafta içinde başbakan
veya bir bakan tarafından TBMM’de okunur.
Güvenoyuna başvurulur. Güvenoyu için görüşmeler,
programın okunmasından iki tam gün geçtikten
sonra başlar ve görüşmelerin bitiminden
bir tam gün geçtikten sonra oylamaya geçilir.
Millî güvenliğin sağlanmasında ve Silâhlı
Kuvvetlerin savaşa hazırlanmasında Bakanlar Kurulu
TBMM’ye karşı sorumludur. Ayrıca bütçe
gelir giderlerini tesbit edip bütçeyi yapmak, mâlî
yılbaşından en az üç ay önce parlamentoya sunmak
önemli görevlerindendir.
Bakanlar Kurulu gerekli gördüğü kânun tasarılarını
hazırlayarak parlamentoya sunar. Kânunlarla
ilgili tüzükler, karamâmeler ve meclisin
vereceği yetki üzerine kânun hükmünde kararnâmeler
çıkarır.
Türkiye Cumhûriyetinin ilk Bakanlar Kurulu
(hükümeti) 2.5.1920 târihinde çıkarılan kânunla
kurulmuştur. Bu hükümette yer alan bakanlıklar
şunlardır: Umûr-ı Şer’iyye, Dâhiliyye, Adliyye,
Nâfia, Hâriciyye, Sıhhiyye ve Muâvenet-i İctimâiyye,
İktisat, Müdâfaa-i Milliyye, Erkân-ı Harbiyye-
i Umûmiyye, Mâliye ve Maârif.
1983 senesinin sonunda, seçimlerden sonra
kurulan hükümette bâzı bakanlıklar birleştirildi.
Bunun neticesi olarak başbakan yardımcısı ve
devlet bakanlıkları ile birlikte sayı yirmi bir oldu.
1991 Kasım ayında kurulan hükümette devlet bakanlarının
sayısı arttırılarak Bakanlar Kurulunun
üye sayısı başbakan, bir başbakan yardımcısı, 15
devlet bakanı ve 17 değişik isimde bakanlıklarlabakanlar kurulu sayısı 33’e çıkarılmıştır (Ekim-
1992). Mevcut bakanlıkların isimleri şunlardır:
Adâlet Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri
Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Mâliye Bakanlığı,
Sanâyi ve Ticâret Bakanlığı, Millî Eğitim
Bakanlığı, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, Tarım Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar
Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Çevre Bakanlığı,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
Kültür Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Orman Bakanlığı
(1992).