BHUTAN

.

DEVLETİN ADI……………………………………Bhutan

BAŞŞEHRİ……………………………………….Thimphu

NÜFÛSU…………………………………………..1.476.000

YÜZÖLÇÜMÜ……………………………….47.000 km2

RESMÎ DİLİ………………………………………….Tibetçe

DÎNİ…………………………….Budist, Hind, Animizm

PARA BİRİMİ…………………………………..Ngultrum

Himalaya Dağlarının doğusunda, küçük bir devlet. Kuzeyinde Tibet, güneyinde Hindistan vardır. 321 km uzunluğunda ve 145 km genişliğindedir.

Târihi

Bhutan’ın târihi hâlâ karanlıktır. Ancak bilinen târihine göre 1630 yılında Tibet’ten kovulan Duk- ba Lama burada ilk rajalığı kurdu. On yedinci yüzyılda İngilizler buralara el atmaya ve sık sık gelerek iyi ilişkiler kurmaya başladı. İngilizlerin gâyesi ülkeyi elde edip zenginliklerinden faydalanmaktı. Bhutan zamanla, yavaş yavaş İngilizlerin egemenliği altına girdi ve 1865’te İngilizler burayı tamâmıyla işgâl ettiler. 1910’da yapılan antlaşmayla Bhutan iç işlerinde serbest, dış işlerinde İngiltere’ye bağlı kaldı. 1949’da yapılan antlaşmayla, İngilizler ülkenin dış işlerinde Hindistan’a bağlı olmasını kabul etti.

Fizikî Yapı

Bhutan oldukça dağlık bir ülkedir. Himalaya- larda bulunduğu için geçit vermeyen sekiz yüksek kayalık dağlar, ülkeyi kuzey-güney doğrultusunda ikiye ayırır. Güneyinden kuzeye doğru uzanan geniş bölge, gür ormanlarla kaplıdır. Tibet ile olan sınır kesimlerinde oldukça yüksek dağlar vardır. Ülkenin en yüksek dağı Kulhakangri Dağı olup, yüksekliği 7300 metreyi bulur. Buhutan’daki akarsular oldukça fazladır. Bu akarsular ülkenin büyük bir kısmını sular. Akarsuları ı, dağların iç çukurlarından doğar. En önemlisi Brahmaputra Nehridir.

İklim

Yıllık yağış ortalaması yükseklerde 7620 mm, tropikal bölgelerde 1520 milimetredir. Senelik sıcaklık ortalaması kuzeyden güneye 16°C ile 25°C arasında değişir. Yağmurun çok yağmasıyla oldukça zengin yeraltı su kaynaklarına ve akarsularına sâ- hiptir. Ülkenin bâzı kesimleri ise her mevsimde kar ve buzlarla kaplıdır, özellikle yüksek dağ tepeleri ve yamaçları hiç erimeyen karlarla örtülüdür.

Tabiî Kaynakları

Ülkeye çok yağmur yağdığından bitki örtüsü çok zengindir. Yüksekliği fazla olmayan bölgeler, iri gövdeli gür ormanlarla kaplıdır. Orta kesimlere doğru ormanlar yaprağını hiç dökmeyen ağaçlarla doludur. Orta kesimlere doğru ormanlar kısmen seyrekleşir. İç kısımlardaki ağaçlar kısa boyludur. Yüksekliği çok olan dağ tepelerinde, ağaçlara pek rastlanmaz. Buraları özellikle zengin ot türleriyle kaplıdır. Ormanlarda yabânî hayvanların her çeşidi görülür. Bunlardan fil, kaplan, ayı, geyik, kurt, çakal, yaban eşeği, leopar gibi hayvanlar en çok bulunanlardır. Bhutan zengin kömür ve demir yataklarına sâhiptir. Bâzı bölgelerde alçıtaşı ve grafit bulunmuştur. Ama bu yeraltı zenginlikleri henüz tam olarak değerlendirilememiştir. Gümüş, bakır, pirinç mâdenleri elde edilir ve işlenir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

Bhutan’ın en önemli şehirleri; başşehir Thimphu ve Traşikod-Zong, Paro, Tongsa-Ha’dır. Nüfûsu en sık olduğu yerler, ekenomik zenginliği olan ve nehirlerin aktığı sulak yerlerdir. Bhutan’da yaşayanların çoğu Tibet asıllı insanlardır. Hindistan’dan ve Afrika’dan gelip yerleşenler de olmuştur. Buradaki evler, büyük ağaçların gövdelerinden oyularak veya ağaç ve çamurla örülerek yapılmıştır. Betondan yapılan apartmanlarda yaşayanlar çok azdır. Bhutan’da eğitim 11 yaşma kadar parasız olarak devlet tarafından sağlanır. Orta öğrenim kişinin isteğine bağlıdır. Yüksek öğrenim görmek için dış ülkelere özellikle Hindistan ve İngiltere’ye gidilir. Okuma-yazma oranı çok düşüktür. Son zamanlarda eğitime çok önem verilmektedir.

Siyâsî Hayat

Monarşiyle yönetilen ülkeler arasındaki görülmeyen hükümet sistemi Bhutan’da mevcuttur. 1969 yılından îtibâren, kral halkın isteklerini yerine getirmeye çalışmaktadır. Üç senede bir seçim yapılır. Meclis 150 üyeden teşekkül eder. 110’u seçimle, 10’u kralın seçmesiyle, 30’u ise tâyinle olmak üzere meclis teşkil edilir. Ülkede siyâsî partiler mevcut olup kraliyete âit 8 kişilik danışma meclisi vardır. 1949 yılında komünist Çin tehlikesine karşı Hindistan’ın himâyesini kabul etmişlerdir.

Ekonomi

Bhutan’da ekonomi tarıma dayalıdır. Sulama yapılan nehir kenarlarında ekili arâziler çoktur. Arpa, buğday, pirinç, çay ve portakal oldukça boldur. Ayrıca ormanlar ülke için büyük bir zenginlik kaynağıdır. Kereste üretiminde çok ileridir. Bhutan’da dokumacılık ve ağaç işleme oymacılığı yaygın olup, bunlar ülkeye büyük gelir te’min eder. İhracâtını en fazla Hindistan’la yapar. Başlıca ihrâç ürünlerini dayanıklı gıdâ ürünleri, el işleri ve pirinç teşkil eder. Ülkede hayvancılık önemlidir. Büyük baş hayvanların yanında, bu bölgelere özel yak denilen öküz ile Midilli atları beslenir.