BORU ÇİÇEĞİ

BORU ÇİÇEĞİ (Datura), Aim. Weichhaariger Sfechapfel
(m.), Fr. Liseron de Provence (m.), İng. Downy
thorn-apple. Familyası: Patlıcangiller (Solanaceae),
Türkiye’de yetiştiği yerler: Bütün Anadolu’da yer yer.
20-100 cm. yüksekliğinde, dik gövdeli, bir senelik otsu,
zehirli bir bitki. Tatula, şeytanelması olarak da bilinir.
Yapraklar saplı, büyük, oval, kenarları tam, az girintili
veya sivri lopludur. Çiçekler beyaz ve büyüktür. Çanak
yaprak uzunsu bir tüp şeklinde, tepede 5 lopludur. Taç
yapraklar uzun bir huni şeklindedir. Meyvalar 3-4 cm.
boyunda, üzeri dikenli, 4 yarıklı açılıp çok tohumludur.
Dünya üzerinde tesbit edilmiş 10 kadar boru çiçeği
türünden yalnız iki tanesi memleketimizde bulunmaktadır.
Datura stramonium ve D. metel.
Organik madde bakımından zengin boş tarlalar,
harabeler, hendek ve yol kenarlarında bulunur. Nadiren
çiçekleri için bahçelerde yetiştirilmektedir.
Kullanılışı: Halen tedavide D. stranonium ve D.
metel türlerinin yaprakları, çiçekleri ve tohumları kullanılmaktadır.
Yapraklar azami büyüklüklerini aldıkça
alt taraftan başlanarak toplanır. Gölgelik ve havadar bir
yerde kurutulur. Tohumlar meyvaları olgunlaştığı
zaman toplanır ve kurutulur.
Boru çiçeği türlerinde hiyosiyamin ve az miktarda
atropin ve skopolamin isimli alkabitler bulunmaktadır.
İyi bir uyuşturucu, antispazmodik (kramp çözücü),
antiasmatik (nefes darlığına karşı)tir. Yapraklardan ve
bazı çiçeklerden hazırlanan sigaralar nefes darlığına
karşı içilir. Yağlı merhemi mevzii ağrılara karşı hâricen
çok kullanılır.