Çaadayev, Pyotr Yakovleviç

(d. 7 Haziran
1794, Moskova – ö. 26 Nisan 1856,
Moskova), Rus yazan ve aydını. Rus tarihiyle
ilgili görüşleri Slav ve Batı yanlısı
aydınlar arasındaki tartışmayı hızlandırmıştır.
Liberal görüşlü bir subay olan Çaadayev,
1820’lerde güçlü Katolik eğilimler taşıyan
mistik bir Hıristiyanlık anlayışına yöneldi.
1823-26 arasında Avrupa’yı gezdi ve bu
yolculuğun ardından Lettres Philosophiques’i
(1827-31; Felsefi Mektuplar) yazdı.
Rusya’nın Batı dünyası ile ilişkisini sorgulayan
bu yapıtında Rus tarihi, kültürü ve
Ortodoks mezhebini acımasızca eleştirdi ve
Katolik mezhebi ile Batı Avrupa kültürünün
benimsenmesini savundu. Yapıtta yer
alan ilk mektubun Rusça çevirisi 1836’da
Teleskop dergisinde yayımlanınca, akli dengesini
yitirdiği öne sürülerek doktor gözetimi
altına alındı. Bununla birlikte Moskova’
da yaşamayı sürdürdü ve genç Batı yanlılarından
büyük saygı gördü. Hem Slav yanlılan,
hem Batı yanlıları ile yakın görüşleri
olan Çaadayev, Rusya’nın Batı’yı örnek
alan bir kalkınma yolu izlemesi gerektiğini
savunduğu için Slav yanlılarından, dinsel ve
tarihsel alandaki görüşlerinden dolayı da
Batı yanlılarından aynldı.