ÇAĞLAYAN

ÇAĞLAYAN; Aim. Kaskade (f), kleinerer Wasserfall
(m), Fr. Chute d’eau, Cascade (f), İng. Waterfall,
Cascade. Coşkun bir hâlde yüksek bir yerden dökülen su kütlesi. Şelâle olarak da bilinir.
Çağlayanlar çok büyük aşındırma gücüne sâhiptir.
Bu özelliği, suyun düşme yüksekliğine, düşen suyun
hacmine, düştüğü kayalığın yapısına ve diğer
sebeplere bağlıdır. Çağlayanların yüzey şekillerinin
kalıcı olmaması diğer bir özelliğidir.
Çağlayanlar genel olarak üç değişik arâzi yapısına
sâhip bölgelerde toplanmıştır. Bunlar yüksek
platoların kıyı kesimleri ve buraları kesen büyük
çatlak hatları, karaların iç bölümlerinde yer alan
kristalli kayalar ile kıyı bölgelerinde yer alan zayıf
tortul kayalıklar arasında uzananlar ve buzulların
etkisinde kalmış yüksek dağlık bölgelerdir.
Çağlayanlar, meydana geliş sürelerine bakılarak
üç ana grupta toplanır: İlki, akarsu yataklarının
kırılma, buzullaşma veya başka sebeplerle değişikliğe
uğraması yüzünden; İkincisi, farklı aşınma
süresi sonunda; üçüncüsü ise akarsu yatağının
meydana gelmesi sırasında olan çağlayanlardır.
Türkiye’nin başlıca çağlayanlan; Tortum, Gürlivek,
Sızır, Bünyan, Defne ve Düden’dir