ÇALIKUŞU (Regulus regulus)

Ç A L IK U ŞU (Regulus regulus); Alm.
Wintergold-hàhnchen (n), Fr. Roitelet huppé,
İng. Goldcrest kinglet. Familyası: Çalıkuşugiller
(Regulidae). Yaşadığı yerler: Asya, Avrupa,
Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika’nın çam ormanları
ve çalılıklarında. Özellikleri: 9-10 cm
boyunda, ötücü bir kuş. Sırtı ve karnı yeşilimtrak,
kanat ve kuyruğu kahverengidir. Böcek, kurtçuk
ve küçük tohumlarla beslenir. Göçmen olanları
vardır. Ömrü: 25-30 yıl kadar. Çeşitleri: Çalı,
sürmeli çalı, pembetepeli çalıkuşları en iyi bilinenleridir.
Ötücü kuşlar (Passeriformes) takımının çalıkuşugiller
familyasından bir tür. En küçük kuşlardandır.
Uzunluğu 9-10 cm kadardır. Küçük
olmalarına rağmen kışın kar ve soğuğa dayanıklıdırlar.
Sırtları zeytin yeşili, karın kısmı gri
ve yeşil renklidir. Kanatları ve kuyrukları kahverengi
olup, erkeklerin başlarının tepesinde kırmızı
bir leke bulunur. Dişilerin başlarındaki lekesarıdır. Yavruların başında renkli işâret bulunmaz.
Genellikle bir erkek birkaç dişiye sâhiptir.
Yuvalarını toprağa yakın ağaç dallarına
bağlantılı, havada sarkıtarak kurarlar. Yuvalar
keçe gibi sert derili, sıcak ve yumurta gibi yuvarlaktır.
Toprağa bakan kısmında bir giriş deliği
vardır. Göçmen olmayanlar kışın 5-10 tânesi
bir arada tek bir yuvada barınıp hafif ve fısıltılı
sesler çıkarırlar.
Dişi senede iki defâ 8-11 yumurta yumurtlar.
14-17 gün kuluçkaya yatar. Yavrular 2-3 hafta
zarfında yuvayı terk eder. Çalıkuşuna “Çitkuşu”
da denir. Kış çalıkuşları beslenmek için çam ağaçlarının
ince dalları arasında böcek, kurtçuk ve
örümcek bulmak için daldan dala uçuşur. Yaz çalıkuşları
ise daha çok çalılıkları tercih eder. Asmalara
da yuva kurarlar. Göçmen olanları Avrupa
ve Akdeniz ülkelerinde kışı geçirirler.