Çinhindi

Çinhindi, eskiden (1950’ye değin) f r a n s i z
çiNHtNDt, Fransızca i n d o c h in e f r a n ç a i s e ,
önce Fransız sömürge imparatorluğu, ardından
Fransız Birliği çerçevesinde Fransa’ya
bağlı olan bugünkü Vietnam, Laos ve
Kampuçya’nın (eskiden Kamboçya) oluşturduğu
bölge. Çinhindi sözcüğü, bölge
kültüründe Hint ve Çin etkilerinin birbirine
kanşmış olduğunu gösterir.
1858-93 arasında Çinhindi üzerinde adım,
adım egemenlik kuran Fransa, bölgeyi yönetmek
için önce Çinhindi Birliği’ni oluşturdu.
Vietnam’ın en güney kesimini oluşturan
Cochinchine (Nam Ky) dışında, eski Vietnam,
Kampuçya ve Laos kraliyet hanedanlan
federal yapıda- bir merkezî yönetim
altında varlıklarını sürdürdü. Başında Fransız
ticaret bakanına karşı sorumlu olan bir
Fransız genel valinin bulunduğu merkezî
yönetim, dış ilişkilerde, maliye, savunma,
gümrük ve kamu hizmetleri konusunda
bağımsızdı. Cochinchine’de ise yönetim bir
vali ile Fransız bürokrasisinin elindeydi.
Japonlar, 1940’ta Vietnam’ın kuzeyindeki
Tonkin (Dong Kinh) bölgesini, ertesi yıl da
Çinhindi’nin tümünü işgal etti. Ama Çınhindi’ndeki
yönetim Japonlann müttefikleri
Taylara bıraktığı Vietnam ile Kampuçya’nın
batı illeri dışında, bu istiladan pek etkilenmedi.
Fransız Vichy Hükümeti’nin bölgede
Mart 1945’e değin yönetimi sürdürmesine
izin verildi. Bu tarihte Japonlar yerel Fransız
görevlileri saf dışı .ederek özerk Vietnam
Devleti’nin kuruluşunu ilan etti.
Japonların Ağustos 1945’te teslim olmasıyla
bu yönetim çöktü. Kuzeyde Ho Şi Minh
önderliğinde Vietnam’ın bağımsızlığı için
savaşan Viet Minh direnişçileri hemen Vietnam
Demokratik Cumhuriyeti’ni ilan ederek
iktidarı ele geçirdi. Aynı yolu izleme
konusunda kararsızlık geçiren Laos ve
Kampuçya krallıkları ise, çok geçmeden
yeniden Fransız işgali altına girdi. Fransızlar,
yeni ve daha büyük bir Fransız Birliği’
nin bir parçası olarak Vietnam Demokratik
Cumhuriyeti’nin de bağımsız bir devlet
olarak içinde yer alacağı Çinhindi Federasyonu’nu
kurdu. Ama Fransız Birliği bölgenin
doğrudan Paris’ten yönetilmesi sonucunu
doğurdu.
Bir süre sonra I. Çinhindi Savaşı olarak
bilinen çatışma patlak verdi. 1949-50’de
savaşın durakladığı bir dönemde, Fransa,
bölgedeki çıkarlarını korumak üzere bir
girişimde bulunarak, Vietnam, Laos ve’
Kampuçya’yı, Fransız ‘Birliği içinde bağımsız
ve kendi kendini yöneten devletler
olarak tanıdı. Böylece bu devletleri birleştiren
“Fransız Çinhindi” düşüncesi ortadan
kalktı. Ama bu devletlerin önderleri kukla
yöneticilerdi. Bölgenin gerçek bağımsızlığı
ancak Fransa ile Viet Minh arasındaki
savaşı sona erdiren 1954 Cenevre Konferansı
sonrasında gerçekleşti.