Çirikov, Aleksey İliç

Çirikov, Aleksey İliç (d. 1703 – ö. Kasım
1748, Moskova, Rus Çarlığı), Vitus Bering’
in Kuzey Bjız Denizine düzenlediği araştırma
gezisine komutan yardımcısı olarak
katılan Rus kâşif. Güney Alaska’yı keşfetmiş’ve
böylece’Rusya’nın Kuzeybatı Amerika’nın
55° güney enlemine kşdar olan
kesimi üzerindeki hak iddialarını güçlendirmiştir.
1727’de Berjjıg’in Büyük Okyanusun kuzeyine
düzenlediği ilk araştırma gezisine katıldı.
Bering’in başkanlığındaki’ bu grup,
Ağustos 1728’de Bering Boğazı olarak bilinen
boğazdan geçerek Kuzey Buz Denizine
ulaştı.
Çirikov, Bering’in 1733-43 arasındaki Büyük
Kuzey Seferi’ne gene komutan yardımcısı
olarak katıldı. Bu kez görevi Sibirya’mn
Kuzey Buz Denizindeki kıyılannın haritasını
çıkarmak ve ‘Amerika’ya giden yollar
aramaktı. ‘Bering, Martin Spangenber ve
öteki subaylar, Rus donanmasında görevli
DanimarkalI denizcilerdi, buna karşılık Çirikov,
keşif grubunda yer alan tek Rus
subayıydı. Tüm hazırlıklar tamamlandıktan
sonra Ohotsk’tan Amerika’ya doğru yola
çıkıldı. “St. Paul” (Svitoy Pavel) adlı geminin
komutası Çirikov’a verilmişti; Bering
ise geziye katılan bilim adamlarını ve erzaklan
taşıyan daha küçük gemilerin eşlik ettiği
“St. Peter”e (Svitoy Pyotr) komuta- ediyordu.
20 Haziran’da, patlak veren bir fırtına
Çirikov ve Bering’i birbirlerinden ayırdı.
Çirikov birkaçjün bulunduğu-yerde kaldıktan
sonra, tek başına doğuya doğru yelken
açtı. Bu arada Bering, kuzeye ve doğuya
doğru ilerliyor, bilmeden ölümüne gidiyordu.
11 Temmuz’da Çirikov’un mürettebatı karaya
yaklaşıldığına işaret eden bazı belirtiler
fark etti, dört gün-sonra da karaya ulaşıldı.
Burası, Alaska’nın en güneyinde, günümüzde
İngiliz Kolumbiyası’nın bulunduğu bölgenin
açıklarındaki Galler PrenSi Adaşıydı.
Çirikov gemisiyle*, günümüzde Addington
Burnu olarak bilinen bölgede demirledi.
Ertesi sabah, bir araştırma ekibi bölgeyi
incelemek için yola çıktı. Bir hafta geçmesine
karşın gidenlerden bir haber alınamaması
üzerine, Çirikov, elinde kalan son küçük
gemiyle yeni bir araştırma ekibi yolladı. Bu
ikinci ekipten de hiç kimse geri dönmeyince
başka çaresi kalmadığından, doğuya doğru
yelken açniak zorunda kaldı-. Yola çıktığında,
suyu bitmek üzereydi, sis ve iskorbütten
76 kişilik mürettebatının yarısını yitirmişti
ve Kuzey Kutup bölgesinin” kısa süren yazı
da sona ermek üzereydi. Çirikov, dönüş
yolu üzerindeki çok sayıdaki adayı keşfettikten
sonra 8 Ekim’de Kamçatka’daki
Avaça Koyuna ulaştı.
Ertesi bahar, Bering’i arainak için düzenlenen
sefere Çirikov başkanlık etti. Çirikov
ve beraberindekiler, günümüzde Bering
Adası olarak bilinen adanın yakınlânndan
geçerken, Bering’in gemisi “St. Peter”in
burada battığını bilmiyorlardı. Hava koşullan
kötüleşince limana dönmek torunda
kaldılar; Çirikov yeniden yola çıkmadan
önce, batan “St. Peter” gemisinden kurtulmayı
başaranların geri dönmesi üzerine bu
yolculuk da iptal edildi.
Bu, Çirikov’un son araştırma gezisi oldu.
Daha sonra Petrograd’a dönerek burada,
Kamçatka Yarımadasının haritasının çıkanlması
çalışmalarına katıldı.