Coğrafya

coğrafya (Yunanca geo “Yer” ve graphein
“yazmak”), Yer’in yüzeyini, insana ve fiziksel
yapıya ilişkin mekânsal görünümlerle
farklılaşmalan ve bunların gerçekleştiği ortamı
inceleyip tanımlayan disiplin. Yeryüzündeki
mekânsal görünümler insana ve
doğaya ilişkin çeşitli süreçlerden etkilendiği
için jeoloji, meteoroloji, ekoloji, biyoloji,
demografi, ekonomi, siyasetbilimi, sosyoloji,
tarih gibi başka pek çok disiplinle ilişki
içindedir. Coğrafi verilerin toplandığı başlıca
kayıt harita olduğundan, topografya ve
haritacılık da coğrafyanın sürekli yararlandı;
ğı alanlardır.
Tarihte coğrafyacılar pek çok farklı rol
* üstlenmiş, bilinmeyen bölgeleri tanımlayan
kâşifler, coğrafi olguları kaydeden haritacılar,
yeni araştırmalar için kullanılacak bilgileri
derleyip düzenleyen bilginler, insanların
yaşadıkları dünyayı daha iyi tanıyıp anlamalanna
yardımcı olan öğretmenler olarak
görülmüşlerdir.
Coğrafya yüzyıllarca haritacılık ve keşiflerle
bir arada ele alındı. Bugün haritacılık
hâlâ coğrafya için büyük önem taşımasına
karşın, ayn bir disiplin oluşturur. Keşiflerse
artık sona ermiş, yeryüzünde bulunacak yer
kalmamıştır. Günümüzde cofrafyanm yararlandığı
başlıca yöntemler karmaşık istatistik
çözümlemeler, matematiksel modeller,
uydular ve elektronik aygıtlar aracılığıyla
toplanan bilgilerin bilgisayarla değerlendirilip
karşılaştınlması, nüfus sayımlan,
sosyal araştırmalar, alan ve arşiv çalışmalandır.