Commelinales

Commelinales, kapalıtohumlularm birçenekliler
sınıfından, çoğunlukla tropik ve
astropik bölgelerde yetişen zayıf gövdeli,
otsu bitkilerin oluşturduğu dört familyayı
içeren bitki takımı.
Commelinaceae bu takımın en kalabalık ve
en önemli familyasıdır. 38 cinsi ve yaklaşık
700 türü kapsayan bu familyanın evlerde ve
Commelinales
üstte: Rhoeo spathecea
Walter Dawn
altta: Commelina
Alvin E Staffan – The National
Audubon Society Collection / Photo R e se a rch e rs
bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilen
başlıca cinsleri telgrafçiçeği(*) (Tradescantia),
Commelina, Dichorisandra, Rectanthera
ve Zebrina’dır. Telgrafçiçeği cinsi, en
tanınmışları adi telgrafçiçeği (T. virginiana)
ve T. fluminensis olmak üzere 20 türü içerir.
Commelina cinsinin 100 kadar türünden
yalnızca üçü (C. coelestis, C. diffusa ve
C. erecta) mavi çiçekleri nedeniyle süs
bitkisi olarak yetiştirilir. Dichorisandra cinsinin
30 türü içinde en sevilen süs bitkileri
mavi çiçekli D. mosaica ile D. thyrsiflora
türleridir. İki türü içeren Rectanthera (eskiden
Spironema) cinsinin R. fragrans türü
111 Commodus
hoş kokulu beyaz çiçekleri ve sarkan yapraklarıyla
beğenilen bir salon bitkisidir. İki
türü içeren Zebrina cinsinin bazen telgrafçiçeği
olarak da anılan Z. pendula türü ile
mor yapraklı bir saksı bitkisi olan Rhoeo
spathecea (ya da R. discolor) da bu familyanın
tanınmış süs bitkileri arasında yer alır.
Takımın ikinci büyük familyası olan Xyridaceae’nin
Xyris cinsi 250 türü, Achlyphila cinsi
ise tek bir türü içerir. Ekonomik açıdan pek
önemli olmayan bu familya, daha çok Amerika’nın
tropik ve astropik bölgelerinde yetişen
küçük, demetler halindeki, saza benzeyen
bataklık bitkilerini kapsar.
Rapateaceae familyası. Güney Amerika’
nın ve Batı Afrika’nın tropik bölgelerindeki
sık ormanlarda yetişen 16 cinsi ve yaklaşık
80 türü içerir. Etli köksaplarından (rizom)
büyüyen bu çokyıllık bitkilerin en önemli
özellikleri 90°’lik bir açıyla kıvrılmış olan
yapraklarıdır. En kalabalık cinsleri Stegolepis
(23 tür), Rapatea (20 tür) ve Saxofriderico’dır
(9 tür).
Takımın en_küçük familyası olan Mayacaceae’nin
tek cinsi Mayaca’dır. ABD’nin
güneydoğusunda, Orta Amerika’da ve Güney
Amerika’nın kuzeyindeki tatlı sularda
yetişen yosun benzeri 10 kadar otsu bitki
türünü içeren bu cinsin bir türüne Afrika’
nın tropik bölgelerinde rastlanmıştır.