ÇUHA ÇİÇEĞİ (Primula officinalis), Aim.
Primel (I.), Fr. Primevere (t.). İng. Primrose, primula.
Familyası: Çuhacıçiçeğigiiler (Primulacea). Türkiye’de
yetiştiği yerler: Marmara ve Doğu Karadeniz Bölgesi.
Mart-Mayıs ayları arasında, sarı-sarımsı turuncumor
renkli ve kokulu çiçekler açan, 10-30 cm. yüksekliğinde,
çok senelik otsu bir bitki. Orman altlarında ve
sulak çayırlarda bulunur. Yapraklar tabanda rozet
halindedir. Yaprakları oval veya uzunca oval şekilli,
kenarları dalgalı ve tabana doğru sap şeklinde daralmıştır.
Alt yüzü grimsi-beyaz renklidir. Çiçekler rozet yaprakların
ortasından yükselen gövdenin ucunda şemsiye
gibi, bir arada toplanmışlardır. Çanak ve taç yaprakları
tüp şeklinde olup uçta 5 parçalıdır. Meyva tepesinden
deliklerle açılarak tohumlarını etrafa saçar. Tohumları
koyu esmer renklidir.
Kullanılışı: Bitkinin kullanılan kısımları kökleri ve
çiçekleridir. Kökleri ilk ve sonbaharda topraktan çıkartılır,
temizlenir ve güneşte kurutulur. Çuha çiçeği köklerinde
uçucu yağ, saponinler, glikozitler ve enzimler
vardır. Bitki yumuşatıcı, hafif idrar söktürücüdür. Köklerde
bu hassalar daha fazladır. Bronşit, göğüs hastalıkları
ve migrende kullanılır.
Memleketimizde 10 kadar Çuha çiçeği türü vardır.
Bunlar bilhassa Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu
bölgesinde yaygındırlar. Marmara bölgesinde bol olarak
bulunan mavi-sarı çiçekli Primula vulgaris türü bahçelerde
ve çiçekçilerde süs bitkisi olarak yetiştirilmekte ve satılmaktadır.