Dante Alighieri_

İtalyan yazarı (Floransa 1265-Ravenna 1321). Zengin
bir ailenin oğlu olan Dante Alighieri, ilk kez 9 yaşındayken
görüp hayran olduğu Beatrice Portinari’yi 9 yıl sonra
yeniden görüp âşık oldu. Genç kadının ölmesi üstüne,
aşkını idealleştirdi. 1289’da Campino savaşına katılıp,
1290’da Gemma Donatti’yle evlendi. 1296’da
Yüzler Meclisi üyesi olup, 1300’de Priore Kurulu üyeliğine
seçildi. Guelfo partisinin iki kanadı arasındaki sürtüşmeyi
bastırmak için, her iki kanadın ileri gelenlerini
sürgüne gönderdi. 1301’de papanın barışı sağlamak
için gönderdiği Fransız prensi Charles de Valois Floransa’ya
girince, yokluğunda (o sırada kentte değildi) sürgüne,
para cezasına ve diri diri yakılmaya mahkûm edildi.
O tarihten sonra, yirmi yıl süreyle Verona, Lucia ve
Ravenna’da yaşayarak, bir daha Floransa’ya dönemeden
öldü.
Dante’nin, başlıca yapıtı olan İlahi Komedya’ya (Divinia
Commedia) ne zaman başlayıp, ne zaman bitirdiği
tam olarak bilinmez. L’İnferno(Cehennem), İlPurgatorio
(Araf) ve İlParadiso(Cennet) başlıklı üç bölümden
oluşan bu yapıt, yazarın, Ortaçağ İtalyası’nın bütün dağınık
güçlerini birarada erittiği dev boyutlu bir potaya
benzetilebilir. Dante’yi önce Vergilius’un, sonra Beatrice’nin
kılavuzluğuyla cehennemin alevlerinden cennetin
tepelerine sürükleyen başdöndürücü destanda,
çaeın bütün bilimlerinden yararlanılır. Cehennemin
dokuz bölümünde, çağın manastır edebiyatının sağladığı
düşler canlandırılır. Sonra, ruhların, daha ılımlı bir
cehennem ortamında günahlarının kefaretlerini ödedikleri
yere, arafa ulaşılır. Yapıtın doruğu, yazarın, cennetin
kapısında kavuştuğu Beatrice’yle konuşmasıdır.
Büyük bir bilgiler derlemesi olan İlahi Komedya’ da,
yazarın cehennem azaplarını çizerken, siyasal rakiplerinden
öç almak istediği doğru değildir. Onların adınıanmışsa da, yargıç kimliğine bürünmeye kalkışmaksızın,
işleri tanrısal yargıya bırakmıştır. Cennet’e doğru
yükseldikçe, cehennemdeki net ve katı figürlerin yerlerini
kansız-cansız soyutlamaların alması tehlikesini
Dante, kusursuzca altetmeyi başarmış ve “cennet”ini
canlı, çok iyi çizilmiş kişilerle doldurmuştur. Öbür yapıtları
arasında Vita Nuova (Yeni Yaşam, 1344), Rime
Petrose (Taşlı Dizeler, 1306-1310 arası), İl Convivio
(Şölen, 1306-1308), De Vulgari Eloquentia (Halk Dili
üstüne), De Monarchia (Monarşi Üstüne), Questia da
Aqua et Terra (Toprak ve Su Üstüne İnceleme) sayılabilir.