DÂRULACEZE

DÂROLACEZE; Alm. Armenhaus (n), Fr. Asile
(m), des pauvres, İng. Poorhouse. Kadın-erkek,
yoksul, sakat ve kimsesiz çocukları korumak
için, Sultan İkinci Abdülhamîd Han devrinde yaptırılarak
hizmete sunulan “düşkünler yurdu”.
Dârülaceze’nin temeli, 7 Kasım 1892 târihinde
Kâğıthâne’de, atış alanı sırtlarında atılmıştır.
Devrin sadrâzamı Halil Rıfat Paşa, Dârülaceze’nin
yapılmasında önderlik etmiştir. Yapıldığı devirde
(28 Ocak 1895 yılında) çıkarılan karamâmelere göre:
Yurdun yönetimi, Dâhiliye Nezâreti (İçişleri
Bakanlığı)ne bağlanmıştır. Yurdun yönetim kurulu başkanlığı, belediye tarafından seçilen ve pâdişâhça
onaylanan bir memur tarafından yapılırdı.
Üyelikleri ise; Vakıflar İdâresi, Müftülük ve Zaptiye
Nezâreti tarafından seçilen birer memurdan
olurdu. Bundan başka ayrıca, Dârülaceze’de Ermeni,
Rum, Katolik ve Yahûdî azınlıkları da birer
temsilci bulundururlardı. Kurul, hiç ücret almadan
görev yapardı.
Dârülaceze’nin bugünkü idâresi 23 Temmuz
1908’de İstanbul Belediyesine bağlandı. 14 Mart
1910’da da Belediye Sağlık İşleri Müdürlüğüne
verildi. 3 Ekim 1912’de yönetimi Sıhhiye Müdürlüğüne
devredildi. Günümüzde Dârülaceze
İstanbul Belediyesine bağlı olarak 1946’da kurulan
bir döner sermâye işletmesi ile yönetilir. Dârülaceze’nin
başlıca amacı, binânın hizmet alanı
içerisinde ibâdethâne olarak; câmi, havra ve kilisenin
bulunması, din ve ırk ayrımı gözetmeden,
düşkünleri barındırmak, kimsesiz çocuklara
bakmak, iş sâhibi yapmak, bu gibi âciz ve zavallı
kimselerin râhat bir hayat sürmelerini, ümitlerini
kaybetmemelerini sağlamaktır. Dârülaceze’nin
döner sermâyeli işletme şartnâmelerine
göre ancak İstanbul halkı buradan faydalanabilir.
Dârülaceze 28.500 metrekarelik bir alan üzerine
25 yapı hâlinde kurulmuştur. Bunlardan önemlileri
şunlardır:Bir Müdüriyet binâsı, 3 hastâne, 1 çocuk yuvası,
5 düşkünler pavyonu, 1 câmi, 2 hamam ve diğer ihtiyaçlar
için kullanılan başka binâlardan ibârettir.