h o a n g h o a t h a m olarak da
bilinir (d. y. 1860, Yen The – ö. 10 Ocak
1913, Yen The yakınları, Kuzey Vietnam),
Çinhindi’nde Fransız egemenliğinin ilk 20
yılı boyunca Vietnam milliyetçiliğini canlı
tutan Vietnamlı direnişçi.
Hoang Hoa Tham, Vietnam’ın Nguyen
yöneticilerine karşı olan Truong soyadlı bir
ana babanın çocuğuydu. Krallığa karşı başarısız
bir darbe girişiminden sonra annesi
idam edildi, babası da intihar etti. Hoang
Hoa Tham, amcalarından biriyle Yen The’
ye kaçtı ve orada bütün aile Hoang adını
aldı. Hoang Hoa Tham, daha sonra De
Tham adıyla Yen The’deki ihtilalci çetelere
katıldı. Cesareti ve savaş taktikleriyle ün
kazandı. Gerilla güçlerini örgütleyerek zalimliği
ve kan dökücülüğü konusunda abartılı
söylentiler yayan Avrupalı sömürgecilerin
korkulu rüyası haline gelirken, kendi
halkı arasında “Yen The Kaplam” adıyla
neredeyse bir efsane kahramanı oldu.
1885’te Vietnam’ın gelecekteki önderi Ho Şi
Minh’in büyük dayısı da kendisine katıldı.
1894’te De Tham, Fransızlarla Yen The’
nin kendi yönetimi altında özerk bir bölge
olmasını sağlayan geçici bir uzlaşma sağladı.
Bununla birlikte topraklarını genişletme çabalarını
sürdürdü, ama Fransızlar De Tham’
ın tehditlerini önemsemediler. 1908’de
başka milliyetçilerle birlikte, Fransızların
verdiği bir ziyafette konuklan öldürmek
amacıyla düzenlenen, ama başarısızlıkla sonuçlanan
Hanoi Zehir Komplosu’na katıldı.
Bu olaydan sonra aranmaya başlandı ve
başına ödül kondu. Sonunda kendi adamlarından
üç Çinli tarafından öldürüldü.
De Tham Fransızlar arasında da bir efsane
haline gelmiş, maceraları birçok popülerkitaba konu olmuştur
De Tham
20
Haz