DEKOR

DEKOR; Alm. Dekoration, Ausstattung (f), Bühnenbild
(n), Fr. Decor (m), İng. Decor. Bir sinema
çekiminde veya tiyatro gösterisinde sahnenin
seyircilerin göreceği tarzda olmasını sağlayan sanat
ve teknik bütünlük.
Tiyatro: Sahne dekorculuğu tiyatro ile gelişmiştir.
Eski Yunan ve Roma tiyatrolarında sahne ilk
kurulduğu şekilde kalır, değişmezdi. Sahne dekoru
üç şekilde düzenlenirdi. Tragedyalarda (Trajedi:
Acıklı konu) sütunlara; taşlamalarda, ağaç,
dağ ve evlere; komedilerde, balkonlu evlere yer veren
dekorlar kullanılırdı.
Günümüzdeki dekor anlayışı, gelişen tekniğin
her türlü imkânlarından faydalanarak, bilhassa
sahnelerin ışıklandırılması cihetine gidilerek önemli
yenilik kazanmıştır. Romantik sahnelerden ziyâde
gerçekçi dekor anlayışı uygulanmaya başlanmıştır.
Eseri sahneye koyanla, dekoru yapanın
işbirliği, bu yeni uygulamayı kolaylaştırmıştır.
Stanislawski, Reinhardt, Appia, Craig, Copeau,
Pitoeff, Tairov, Piscator, bu işbirliğini sağlayanların
en belirgin örnekleridir. Bundan başka, Stanislawski
ile Reinhardt döner sahne kullanarak, görülmemiş
sahne hîlelerine başvurmuşlar ve seyircileri
etkileyici başarılar elde etmişlerdir. Ayrıca
Piscator, sahnelemede sinemadan faydalanmış, bu
alanda ilgi çekici yeniliklere gidilmiştir.
Sinema: Sinemada dekor, kameramanın sahneleri
alış şekline göre değişir. Burada seyirci,
sahneyi dıştan seyretmeyip, yapılan işin kapsamına
göre sahnenin içine girerek, konunun bir parçası
hâline gelir. İnsan unsuru yanında, sinemada eşya
da önemli bir dekor unsuru olabilir. Yerinde ve
zamanında belli bir çerçeve içinde sahnelenen eşya,
bir tiyatro oyuncusunun yüzü kadar anlamlı
olabilir. Yönetmenin, hazırlanan filmin sahne düzeninde,
dekoruna verdiği olağanüstü önemin sebebi
de bir bakıma budur. Bir filmin dekoru ya
özel olarak film stüdyolannda hazırlanır veya tabiat
manzaralarından çekilir. Tabiî dekorla (tabiat) yapma
dekorun aynı filmde ve bir arada bulunması
imkânsız denecek ölçüde zordur. En azından çok
güçtür. Fakat Sinemaskop, Todd A.O. Sinerama
gibi yeni alış sistemlerinin geliştirdiği ve getirdiği
yenilikler günümüzde sinema dekorculuğunu
yeni teknik ve estetik sorularla başbaşa bırakmıştır.
Şimdi sinema yapımcıları bu zorluklar içinde daha
ilerilere doğru gitmektedirler.