DEKORASYON

DEKORASYON; Alm. Dekoration, innenausstattung,
Fr. Decoration, İng. Decoration. Mîmârlıkta
yapıların içinde veya dışında uygulanan
süsleme işi. Odaların, salonların câmi ve sarayların
zevkli bir biçimde süslenmesi de dekorasyon
konusunun sınırları içine girer.
Dekorasyon, iç süsleme ve dış süsleme adı
altında iki kısma ayrılır. Bunlardan dış süsleme daha
çok mîmârlıkla ilgilidir.
İç dekorasyon: İnsanların azamî derecede rahat
ve huzur içinde yaşayabilmeleri gâyesiyle iç
mekanların çeşitli unsurlarının uygun bir şekilde
bir araya getirilmesi anlamındadır. İç dekorasyon
deyimi 2 0 . asrın başlarında ortaya çıkmasına rağmen,
insanoğlu Âdem aleyhisselâmdan beri bu
unsurlar arasında uygunluk kurmak ihtiyacını her
zaman duymuştu. Elimizde ilk insanların yaşadıkları,
ibâdet ettikleri birimleri nasıl döşedikleri
(dekore ettikleri) hakkında bilgi yoktur. Fakat bugün
elde bulunan yazı ve resimler sâyesinde Mısır,
Roma ve İslâmiyetin gelişinden sonra ortaya çıkıp
muhteşem medeniyetler kuran irili ufaklı yüzlerce
İslâm devletinde evlerin ve diğer sosyal yapıların
nasıl dekore edildiği bilinmektedir.
Eski Mısır ve Romalılar duvar ve tavanlarına
yaptıkları resimler yanında birkaç metal koltuk,
masa vb. eşyâ ile süsledikleri yerlerde yaşıyorlardı.
Zamanla el sanatlarının gelişmesiyle özellikle
ortaçağ Avrupalısı karmaşık, karanlık ve insanı
sıkıntıya sokacak dereceye varan süslemelerle dekore
ettiği mekanlarda yaşadılar. Müslüman milletler
ise, İslâmiyetin insana verdiği iç huzur ve
mânevî hazza uygun olarak, evlerinin yanında
yüzyıllar boyunca binlercesini yapıp, insanların
hizmetine sundukları câmi, han, hamam, kervansaray,
dârüşşifâ, medrese vb. binâlarda göz kamaştırıcı,
fakat o derecede de sâde iç mekanlar vücûda
getirdiler. Bunlardan özellikle İslâm devletinin
büyümesinden sonra Mısır’dan geçen Müslümanlarca
İspanya’da kurulan Endülüs Emevî
devletinin kurduğu medeniyet, Avrupa’da rönesansı
doğurdu. Daha sonra teknolojinin gelişmesinin
akabinde yeni makinalarda seri olarak eşyâlar
yapıldıkça, günümüzde modern mânâda dekorasyon
ortaya çıktı.
İç mîmârî aydınlatma, duvarların ve döşeme
eşyâsının süslü görünüşü, belirli bir tesir yapmak
maksadıyla yapılmıştır. İç döşeme eşyalarının en
önemlileri tunçtan yapılmış açılır kapanır iskemle
ve masalardı. Şömineler, tahtadan yapılmış birtakım
eşyâlar, tavan ve duvardaki renkli süslemeler,
kabartmalar, pencere çerçeveleri ve üzerinde
asılı bulunan perdeler iç dekorun tamamlayıcılarıydı.
İç süslemede Avrupa’da kullanılan şekil;
dik, sivri, katı görünümündeki biçimlerden meydana
gelirdi. Türklerde iç dekorasyon ise, kabakeskin hatlardan uzak, zarif, yormayan, zevk ve inceliği
ifâde edecek şekilde olurdu. Dış süsleme
ise mimârı sanat özelliğini taşırdı. (Bkz. Mîmârlık