della Scala

della Scala a î l e s î, s c a l ig e r olarak da
bilinir, İtalyanca s c a l ig e r i, Latince s c a l ig e r u s , 13. yüzyıl- sonları ile 14. yüzyılda
Verona’ya egemen olan ünlü aile. 11.
yüzyıldan beri Verona’nın önde gelen aileleri içinde yer almasına karşın, yönetici
konumu I. Mastino della Scala (ö. 1277) ile
başladı. Verona tiranı Ezzelino da Romano’nun yenilgiye uğrayarak ölmesinin
(1259) ardından podestâ(*)olan I. Mastino,
1262’de yapılan yeni bir seçim sonucunda
geniş yetkileri olan milis komutanlığı görevini de üstlendi. I. Mastino’nun yerini
kardeşi Alberto (ö. 1301), onun da yerini I.
Mastino’nun oğlu ve Dante’nin Divina
Commedia’sının (İlahi Komediya, 1956)
“Paradiso” (Cennet) bölümünde adı “Gran
Lombardo” (Büyük Lombardo) olarak ge­
çen Bartolomeo (ö. 1304) aldı. Romeo
Montague ile Juliet Capulet arasındaki
büyük aşkın da Bartolomeo’nun egemenliği
döneminde yaşandığına inanılır.
Bartolomeo’nun kardeşi olan ve I. Cangrande (ö. 1329) olarak bilinen Can Francesco ailenin en ünlü üyesidir ve sürgündeki
Dante’yi korumasıyla tanınır. I. Cangrande
başlangıçta Verona’yı, kardeşi Alboino’yla
birlikte yönetti. İki kardeş 1311’de, Kutsal
Roma-Germen imparatoru VII. Heinrich’-
ten imparatorluk vekili unvanını aldılar.
Alboino’nun 28 Ekim 1311’de ölümünden
sonra Verona’nın tek yöneticisi olan I.
Cangrande 1312-14 arasında Vicenza ya  1317-18’de de Padova’ya karşı bir dizi
başarılı savaşa girişti. 1318’de Ghibellino
Birliği’nin milis komutanı olarak nüfuzunu
Fetre ve Belluno’ya kadar genişletti.
1327’de ise Mantua imparatorluk vekili
unvanını alarak gücünün doruğuna ulaştı.
Yerine geçen II. Mastino, kardeşi II. Alberto ile birlikte bu yayılmacı politikayı sürdürmeye çalıştı. Ama saldırgan tutumu Floransa ile Venedik arasında bir işbirliğinin
doğmasına ve bazı topraklar ile müttefiklerini yitirmesine yol açtı. Yönetiminin son
yıllarında elinde yalnızca Verona ve Vicenza kaldı.
II. Mastino’nun oğulları ile torunlarının
birbirini izleyen kısa yönetim dönemlerinden sonra, Milano dükü Gian Galeazzo
Visconti’nin 1387’de Verona’yı Visconti
ailesinin egemenliğine katmasıyla, della
Scala ailesinin egemenliği son buldu