DEMİRHİNDİ

DEMİRHİNDİ

DEMİRHİNDİ blş. i. (fars. temr-i hindi, hint hurması). Bot. Boyu 20 – 25 m’ye kadar büyüyen, sıcak iklim ağacı. (Erguvangillerden). [İlmî adı Tamarindus îndica.] || Aynı ağacın meyvesi. (Bk. ANSİKL.) ||
Bu ağacın meyvesinden yapılan şerbet:
Kalmadı kardeşim! — Yahu! Kalmadı olur mu? Demirhindi bu! (B. Felek). || Argo.
Hasis, tamahkâr, pinti: Fayrap Ömer parayı azımsadı: Pintiymişsin ki Hafız, kökten demirhindiymişsin (K. Tahir).
— Eczc. Demirhindi ezmesi, demirhindi ağacının meyvesinden yapılan ezme. (Siyah renkteki bu ezmenin müshil özelliği vardır. Türkiye’de daha çok şerbet yapmakta kullanılır. Şerbeti susuzluğu dindirir; serinlik ve ferahlık verir.)
— ANSİKL. D emirhindi’ nin çiçekleri dalların ucunda salkım şeklinde, sarı veya kırmızımsı renktedir. Yaprakları hayvan yemi olarak kullanıldığı gibi kaynatılarak elde edilen suyu solucan düşürücü ilâç olarak da kullanılır. Meyveleri yenir; şurup ve reçel yapılır; müshil olarak kullanılabilir. Demirhindi, tropik ülkelerde bahçelere ve caddelerin kenarına süs ve gölge ağacı olarak dikilir. Tahta işlerinde ve oymacılıkta tercih edilir. Anayurdunun tropik Afrika ve Güney Asya olduğu sanılır. (LM)