DEMPSTER (Thomas)

DEMPSTER (Thomas)

DEMPSTER (Thomas), iskoçyalı bilgin ve tarihçi (Cliftbog, Aberdeenshire 1570-Bologna 1625). Katolikliği yüzünden Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldı. Fransa’da, sonra İtalya’da ders verdi, Bologna üniversitesinde Yunanca ve Latince okuttu. İL) DEMRE, esk. Myra. Esk. coğ. Lykia bölgesinin en büyük altı şehrinden biri; bugün Antalya iline bağlı Kaş ilçesinin Kasaba* bucağı.
— ANSİKL. Eskiden bir kıyı şehriyken bugün Demre çayının getirdiği alüvyonlar sebebiyle denizden içeride kalmıştır. Geç devir belgelerinden anlaşıldığına göre bir ara başşehir de oldu. Massikytos bölgesinin sikke basma merkezi olarak önemli rol oynadı. Demre sikkelerinin en eskisi M.ö. III. yy.a aittir. Sikkeler üzerinde, Yunan Artemis’i veya mahallî tanrıçaların tasvirleri vardır. Demre Lykia birliğinde, diğer beş başşehirle birlikte, üç oya sahip bulunuyordu.
Demre şehri, Demre ovasının doğu tepeleri üzerinde kurulmuştur. Günümüze kadar gelen kalıntılar arasında tiyatro ve kaya mezarları bulunmaktadır. Bunların etrafında sur kalıntıları yer alır. Ovada pek çok kaya mezarı vardır. Demre’deki Aziz Ni-kolaos (Noel Baba) kilisesi, Anadolu bizans mimarîsinin iigi çekici eserlerindendir.
VI. yy.da burada bil kilisenin bulunduğu bilinmekteyse de bugünkü bina, VIII. yy.a aittir. Kilise erken devirlerin bazilika tipiyle ortaçağ bizans mimarîsinin kapalı yunan haçı tipi arasında geçit teşkil eder. Kiliseye ekli hücrelerden birinde Aziz Nikolaos’un mezarı bulunuyordu. IX.—XI. yy.da müslüman ve hıristiyan donanmalarının akınları sırasında kilise hasar gördü. XI. yy.da tamir edildi. Duvarlarını yer yer süsleyen fresko resimler ve döşemesindeki mozaikler bu devre aittir. Demre’yi sahilden uzaklaştıran alüvyonlar, kilisenin de 6 m kadar
toprağa gömülmesine sebep oldu. Zamanla terk edilen kilisenin yıkılan kubbesinin yerine 1860 yılındaki restorasyonda gotik üslûpta bir çapraz tonoz yapıldı. Son yıllarda yeniden ilgi çekmeğe başlayan yapı, gömüldüğü çamurlardan kurtarılarak eski şekline kavuşturuldu. (M)