deniz düzeyi

d e n îz s e v îy e s î olarak da
bilinir, hava ile denizin kesişme yüzeyi.
Tüm kara yükseklikleri ve deniz derinlikleri
bu düzey temel alınarak saptanır. Deniz
düzeyi, gelgit olaylarına, atmosfer basıncına
ve rüzgârın durumuna bağlı olarak her
yörede sürekli değişiklikler gösterir. Daha
uzun dönemli değişiklikler, Yer’in iklim
koşullarının değişmesinden kaynaklanır. Bu
nedenle, deniz düzeyi uzun bir zaman dilimi
içinde gelgitin tüm yüksekliklerinin ortalaması
alınarak saptanan ortalama deniz düzeyi
olarak tanımlanır.
Dünya ölçüsünde, deniz düzeyi, 20. yüzyılın
birinci yarısında yılda ortalama 1,2 mm
yükselmiştir. Bu dönem içerisindeki belirli
evrelerde, bu ortalamanın çok üstünde
yükselmelere de rastlanmıştır (1946-56 arasında
yılda 5,5 mm). Bu değişken yükselmenin
uzun zamandan beri süregeldiği saptanmıştır.
Deniz düzeyinin bugünkü durumunun
35 bin yıl önceki durumuna çok
yakın olduğu sanılmaktadır. Bu düzey,
15-30 bin yıl öncesi dönemde 130 m ya da
daha fazla düşme göstermiştir. Sonra tekrar
yükselmeye başlayan düzey, o zamandan bu
yana yükselmesini sürdürmektedir. Okyanus
düzeylerindeki düzensiz değişimlerin,
Pleyistosen Bölüm (y. 2,5 milyon-10 bin yıl
önce) sırasında kıtasal buzullann birbirini
izleyen büyüme ve erimeleriyle birlikte
ortaya çıktığı düşünülmektedir. Çünkü okyanus
suları, buzul dönemi buzlarının en
büyük kaynağıdır. Okyanus havzalarının
biçim ve boyutlarında görülen daha yavaş
değişmelerin deniz düzeyi üzerindeki etkisi
görece azdır.