DENİZHIYARLARI (Holothuroidea)

DENİZHIYARLARI (Holothuroidea);
Aim. Seewalzen, Fr. Hoothurides, İng. Sea cucumbers.
Derisidikenlilerin “Holothuroidea” sınıfından
omurgasız hayvanlar.
Vücutları, ağızla anüsten geçen eksen istikametinde
uzamış olup, sosis veya hıyara benzer.
Ağız ve anüs karşılıklı iki uca yerleşmiştir. Diğer
derisidikenlilerden, kutuplar yönünden geçen eksenin
uzamasıyla farklılaşmıştır. Bu uzama hayvanın
yan yatmasına sebeb olur. Ağız çevresinde
çelenk şeklinde 10-30 kadar duyu, dokunma ve av
yakalamaya yarayan tentaküller (dokunaçlar) vardır.
Genellikle 3-27 cm boyundadırlar. 60 cm uzunlukta
olanları da vardır. 900 kadar türü bilinmektedir.
Denizlerin kıyılara yakın sığ yerlerinde rastlanır.
Ambulakral tüp ayaklarla yavaş hareket ederler.
Tüp ayaklarını duyu organı olarak da kullanırlar.
Tüp ayakları olmayan deniz hıyarları diplerde
“U” şeklindeki oyuklarda yaşarlar. Solunumları
vücut boşluğunda uzanan bir çift “suakciğeri” veya
“solunumağacı” denen organlarla sağlanır. Kendilerini
yenileme özelliğine sâhiptirler. Yumurtlayarak
ürerler, erkek ve dişilerinin şekli birbirine çok
benzer. Bâzıları hermofrodit (çift cinsiyetledir.
Tentakülleriyle yakaladıkları plankton ve çamurlardaki
organik maddelerle beslenirler. Çeşitli renkte
veya cam gibi saydam olanları da vardır.
Güneydoğu Asya ve Avustralya sâhil insanları
deniz hıyarlarım deniz suyunda pişirip, kurutur. Yeneceği
zaman tatlı suda kaynatıp, özellikle çorbasını
yaparlar.