DİZKAPAĞI

DİZKAPAĞI

DİZKAPAĞI blş. i. Anat. Baldır ile uyluk kemiklerinin birleştikleri yerin ön tarafındaki kemik: Dizkapağımda, kolumda ve başımda bir yığın yara vardı (A.H. Tan-pmar). [Bk. ANSİKL.] |[ Dizkapağı bağı, dört uçlu uyluk kasının alt uç kirişi; dizkapağı kemiğinin alt kenarından kaval kemiğinin ön çıkıntısına uzanır.
— Arkeol. Dizkapağı koşusu, yunan heykelciliğinde, bir koşma motifine verilen ad. Bk. ANSİKL.
— Patol. Dizkapağı kırıkları. (Bk. ansİkl.) || Yarık dizkapağı, dizkapağında doğuştan olma kusur (Botella bipartita). [Radyografide yarık şeklinde görünür.] — ansİkl. Anat. Dizkapağı, önden arkaya doğru, yassı, iki yüzlü ve değirmi küçük bir kemiktir, ön yüzü doğrudan doğruya derinin altındadır; arka yüzü kıkırdakla kaplıdır; uyluk kemiği makarası ile eklemlenir. Kalın olan üst kenarı dört uçlu uyluk kasıyle birleşir; alt ucu ise dizkapağı kirişine bitişerek bir çeşit makara meydana getirir.
— Arkeol. Bu motifte dizden bükülü durumda olan bacak yere değer. Yunan sanatında ilk örneklerine Arkaik devirde Korfu’-daki Artemis tapınağının alınlığında rastlanır. Alınlıkta Gorgo dizkapağr koşusu durumundadır. Bu şeklin menşeini bazı kimseler Doğuya bağlar. Geç Hitit şehir devletlerinden Kargamış’ta bulunan bir heykel kaidesinin üzerinde, aslanları zapteden figür de bu şekilde gösterilmiştir. Pers sikkeleri üzerinde aynı motif vardır. Korinthos vazoları üzerinde ve arkaik devir içindeki bütün sanat kollarında bu tip koşu motifini görmek mümkündür.
— Patol. Dizkapağı kırıkları, sık görülen kırıklardandır. Bazen diz üzerine düşmekten, bazen bir şeyin kemiğe şiddetle çarpmasından, bazen de şiddetli kas kasılmasından olur. Kırık dizkapağı kemiği bir telle sarılıp bağlanarak tedavi edilir. (LM)