EKİPOLANS

EKİPOLANS i. (fr. équipollence). Mat. Ekipolanslar
hesabı.
— Ekipolans’Adx metodunu, İtalyan
matematikçisi Giusto Bellavitis (1803-1880)
buldu. Bu metot, cebirsel çokluklarla ilgili
temel işlemlerle aynı özellikleri gösteren ve
hem büyüklük hem de yön olarak gözönüne
alman doğru parçaları üzerinde yapılan
geometrik işlemlerin varlığına dayanır.
Yönlü doğru parçalarının eşitliği ve toplaması
belirlendikten sonra, cebirsel bir sayıyle
çıkarma, çarpma ve bölmelerinin nasıl
yapılacağı tasarlanabilir. Cebirin işaretleriyle
art arda çizimleri gerçekleştirilebilir
veya karşıtı olarak, cebirsel ifadeler geometrik
olarak yorumlanabilir.
Çizinilerin aynı sonucu vermesi, bunları
ifade eden semboller arasına = («ekipolan»)
işareti koyarak gösterilir ve bulunan eşitliği
cebirsel eşitlikten ayırt etmek için buna
«ekipolans» denir. Bu geometrik eşitlikler”
cebirsel eşitliklerin geçirdiği aynı dönüşümleri
geçirebilir; böylece, düzlem geometride
kullanılması kolay analitik bir
yol bulunmuş olur: bu, ekipolanslar hesabı’-
dır. (Eşitlik: paralel, eşit ve aynı yönlü iki
doğru parçası birbirinin ekipolansıdır. —
Toplama: iki veya daha çok doğru parçasını
toplamak için, herbirinin başlangıç noktası
bir öncekinin bitim noktasına gelecek
şekilde paralel olarak kaydırılır; birincinin
başlangıç noktası ile sonuncunun bitim noktası
arasında kalan doğru parçası bunların
toplam’ıdır. — Çıkarma: çıkarma toplamanın
ters işlemidir. — Çarpma: bir doğru
parçasının bir tam sayıyle çarpılması, toplamanın
bir sonucudur v.b.)