EKONOMETRİ

EKONOMETRİ i. (fr. économétrie). Belirli
bir kuruluş çerçevesine giren muayyen İktisadî
olaylar arasındaki matematiksel nitelikteki
ilişkileri, istatistik verileri veya ölçülen
büyüklükleri matematiksel işlemden geçirerek
çözümleme yöntemi. Ekonometri, şimdiye kadar tek
başına kullanılan çözümleme yöntemlerini
birleştirmeğe çalışır., Bir yandan gerekli sayı
verilerini sağlayan istatistiğe başvurur,
öte yandan da değişik İktisadî’ olaylar arasındaki
ilişkileri helirtmek için matematiği
bir tanıtma ve kanıtlama aracı olarak kullanır,
Ekonometri uzmanı, korelasyon hesaplarının
ışığı altında, aralarında birtakım
ilişküerin bulunduğuna inandığı kronolojik
dizilerden işe başlar. Eğer bunlar üst sıradan
dizilirse, yalnız bu dizilerle ilgili belirli
alan için geçerli bir nedensel varsayım
(hypothese causale) ortaya koyabilir. Böylece
ekonometri, İktisadî kuramı açıklama
aracı olarak, metamatiği İktisadî kuramla
ilgili varsayımları* tanıtma yöntemi olarak,
istatistiği de olaylardan önceki kuramsal
bağıntıları doğrulama aracı olarak birbirleriyle
sıkıca bağlar. Ekonometrik araştırmalar
1930’dan bu yana büyük ölçüde gelişti.
Birçok uzman istatistik verilerden başlayarak,
belirli bazı eşya için talep esnekliği
gibi soyut iktisat değerlerini ölçmeğe çalıştılar.
Bunun yanında, göze çarpan bir düzenlilik
gösteren bazı olaylardan matematik
kanunlar çıkartmak da araştırma konusu
oldu (King kanunu). Bazı uzmanlar da,
dikkatle seçilen ve incelenen istatistiklere
dayanarak, İktisadî dalgalanmayle ilgili başlıca
tümdengelimli kuramları kanıtlamaya
çalıştılar. Ekonometrenin gelişmesini önleyen
çeşitli engeller vardır: matematik araçların
yetersizliği, istatistik verilerin hatalı oluşları;
çözümlenecek İktisadî mekanizmada
raslantı ve insan davranışlarındaki belirsizliğin
rol oynamaları. Bununla birlikte ekonometri,
kabule değer modellerin kurulmasında,
yeni ve geçerli bir yöntem olarak gittikçe
önem kazanmaktadır,