ELEKTROSTATİK

ELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farkELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farkELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farkELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farkELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farkELEKTROSTATİK; Aim. Elektrostatik (f),
Fr. Electrostatique, İng. Electrostatics. Durgun
elektrik yüklerini ve etkilerini inceleyen ilim.
Elektrik yüklü cisimlerin meydana getirdiği elektrikî
alan, cisimlerin bu alan içindeki durumları,
birbirine tesirleri elektrostatiğin belli Başlı konularını
teşkil eder. Maddenin temel taşı olan atomdaki
yüklü tânecikler, negatif yüklü elektronlar
ve pozitif yüklü protonlardır. Temel birimlerden bir
elektronun yükü, -1,6.10′ 19 kulon’dur. Protonunki
aynı değerde, fakat (+) işâretlidir.
Her yüklü tâneciğin etrafında iç içe küreler
şeklinde tasavvur edilebilen bir elektrikî alan meydana
gelir. Merkezde bulunan tâneciğin herhangi
bir küre yüzeyi üzerindeki tesiri aynıdır. Bu alanın
herhangi bir yerinde bulunan elektrik yüklü başka
bir tâneciğin belirli bir potansiyeli vardır. Yeryüzünden
belirli bir yükseklikte bulunan bir cismin
yerçekimi sebebiyle sâhib olduğu potansiyel enerji
buna benzer bir hâdisedir. Dünyâ, cisimleri merkezine
doğru çekmeye çalışır. Merkezden uzaklıkları
farklı, yâni yeryüzünden yükseklikleri farklı olan iki nokta arasında bir cismi taşımak için gereken
enerji potansiyel enerjinin farkına eşittir.
Yüklü bir tâneciğin elektrikî alanı içinde bulunan
iki noktanın potansiyel farkı da benzer şekilde artı
yüklü birim tâneciği bir noktadan diğerine taşımak
için gerekli olan enerjiye eşittir.
Yüklü tânecikler arasında meydana gelen elektrostatik
kuvvet, tâneciklerin birbirini çekmesi
veya itmesi şeklindedir. Aynı yükler birbirini iter,
farklı yükler ise çeker. Buna göre iki elektron veya
iki proton birbirini iterler. Elektron ile proton ise
birbirlerini çekerler. Meydana gelen bu kuvvet,
ister itme, ister çekme olsun, tâneciklerin yüküne,
aradaki mesâfeye ve içinde bulunulan çevrenin
geçirgenlik özelliğine bağlıdır. Yüklerle doğru
orantılı, aradaki mesâfenin karesiyle ters orantılıdır.
Statik elektrik (durgun elektrik) yüklü bir cismin
yük miktarını tesbit etmek için elektroskoplar
ve daha hassas ve yeni olan elektrometreler kullanılır.
Elektroskop, yüklü parçaya dokununca aynı
cins elektrikle yüklenen iki metal yaprakçığı birbirini
iterek açılır. Yaprakların açılması yükün olduğunu
gösterir. Elektrostatik esaslara dayanarak
yapılmış değişik gâyelerle kullanılan âletler olduğu
gibi aynı esaslara dayalı teknik metodlar da mevcuttur.
Tabanca ile boyamada boya tânecikleri
yüklenerek yüzeye daha iyi yapışması sağlanır.
Zımpara kâğıdı yapımında da bu özellikten faydalanılır.
Elektrostatik yük üretmek veya depolamak
gayesiyle kullanılan kondansatör, elektrofor,
Wimshurst makinası gibi elektrostatik âletlerden
başka tâneciklerin hızlandırılıp elektron demeti
elde etmek için gereken çok yüksek gerilimi sağlamak
gâyesiyle kullanılan Van de Graaff jeneratörü
aynı esaslara dayanan gelişmiş bir âlettir.
Pratik hayatta kumaşa sürülmüş bakalit bir
çubuğun ufak kâğıt parçalarını çekmesi, şimşek hâdisesi,
sık karşılaşılan elektrostatik hâdiselerdir.
Statik elektrik bâzı hallerde tehlikeli bir durum arz
edebilir. Meselâ bulutlarda biriken statik yüklerin
yıldırım şeklinde toprağa boşalması hâlinde, tehlikeyi
önlemek için paratoner kullanılır. Yakıt
tanklarında sürtünmeden birikebilen statik yüklerin
tehlikesini ortadan kaldırmak için, tankın
zincirle topraklanması yine aynı gâye içindir.