Endorfin

Beyin dokulannda bulunan ve
morfin kadar güçlü ağrı kesici özelliği olan
bir grup proteinin ortak adı. 1970’lerde
bulunmuş olan enkefalinler, beta-endorfin
ve dinorfin bu gruptaki proteinlerin başlıca
örnekleridir. Endorfinlerin sinir sistemindeki
dağılımı belirli özellikler gösterir; örneğin
beta-endorfin hemen hemen yalnızca
hipofiz bezinde bulunur.
Endorfinlerin ağnnın denetlenmesinde rol
oynadığı kesin biçimde saptanmıştır; hatta
akupunktur tedavisinin ağn kesici etkisinin
de bu bileşiklerden kaynaklandığı sanılmaktadır.
Aynca iştahın denetlenmesinde, cinsiyet
hormonlannm hipofiz bezinden salgılanmasında
ve biyolojik şokun ters etkilerinde
de endorfinlerin ilişkisi olduğuna inaml-
185 Endothyra
maktadır. Endorfinlerin beyindeki “haz merkezleri”
ile ilgisi olduğunu gösteren güçlü
kanıtlar vardır. Bu maddelerin etki mekanizmasının
ve beyindeki endorfin alıcılarının
saptanması, uyuşturucu bağımlılığının
ve kronik ağrıların tedavisinde büyük önem
taşır.