Etkili Okurun Yol Haritası

Okurların çoğunda okuduğu kitaba dolayısıyla yazara tamamen teslim olma hatası var. Etkili bir okur kitaba hemen teslim olmamalı. Yazara tamamen teslim olmak yerine ona sorular sormalı. Mevzuları kendi içinde tartışmalı ki mütalaa vuku bulsun.

• Adem Höcü

Kitaplarla haşır neşir olmak insanlarla ta- mşmaya benzer aslında, ilk görüştüğünüzde insanları tartarsınız. Bazıları sizin için değer- lidir. Daha sonra görüşmek ve haberleşmek için iletişim bilgilerini not edersiniz. Kütüp- hanelerde, kitapçılarda, kitap fuarlarında ve belki de bir ödev için münasebet kurduğu­nuz kitaplardan değerli olarak gördüklerini­zi bir kenara not ettiniz,artık değer verdiği­niz ve randevulaştığınız kitapları raflardan indirme zamanı geldi.

Değerli olduğunu düşündüğümüz kitap­la randevu günü geldi. Peki, bu kitap nasıl tetkik edilmeli? Hatta mütalaaya varan bir

beraber tamamlayıcı ilimler bu yolda okura yardımcı olur. Kuran ile tamamlayıcı ilim­lerden kastedilen ayet-i kerimelerin mana­larının anlayabilmek için “Usul-u Fıkıh” il­midir. Hadis rivayet eden ravilerin adlarını, ehliyetlerini bildiren ilim ise “hadis ilminin” tamamlayıcı ilmidir. Eğer usul ilmi bilinmez ise Ayet-i kerimelerden hükümler çıkartmak kolay olmazdı. Hadis ilminde ise, manaların ve hükümlerin aslına uygun olup olmadığı­nı bilmek için tamamlayıcı ilim şarttır.

Randevulaşılan kitaplarda tamamlayıcı ilmin önemi ve katkısı göz önünde bulundu­rulmalıdır. Mütalaa ve müzakere sırasında okur, hazırlık ilmini de kullanarak müellifin vermek istediklerini faydalı olarak alabil­mesi için o sahada tamamlayıcı ilme ihtiyaç duyar.

Mesela okur, medya okuryazarlığı üzeri­ne bir kitap mütalaa etmek istedi. Bu alan­da hazırlık ilimlerinden olmak üzere mev­zua yakın en az bir veya iki kitap okuması gerekir. Makaleler okumuş olması gerekir. Toplumbilim ve medya üzerinde kavram­sallaşan terimlerden haberdar olması gere­kir. Tamamlayıcı ilim olarak, okuduğu bu kitap okuru bir yanlıştan kurtarmalı ya da bir doğruyu ona öğretmelidir. Aksine yanlı­şa düşürmemelidir. Yanlışa düşmemek için de okurun bu sahadaki hazırlık ilimlerini bilmesi ve okuyacağı kitabın sınırlarını bil­mesi gerekir. Kısacası tamamlayıcı ilim baş­larda medya ağında kaybolmamak, kendini muhafaza etmektir ; ama medya bataklığına batmamak için medya ve kitabın müellifi hakkında hazırlık ilmine de vakıf olması ge­rekir.

Etkili Okurun 7 Vasıfı

eserlerin çoğunluğunu gör­müştür.

istediği kitapları sistemleşti­rir. Daha sonra da o kitaplara uygun zamanlarda randevu verir.

I Eseri okumaya başladığında

• artık, hazırlık bilgilerinin de ٢ tesiri ile kitaba sorular sorabil­mektedir.

| Sorduğu sorulara aldığı cevap­larla eserden kendisi için “ta- ! mamlayıcı ilmi” çıkartmaya çalışır.

Tamamlayıcı ilme tesiri bakı- Immdan kitaptan özet çıkartır. ٢ Önemli yerlerin altım çizer.

■ Doğruluğundan emin olmadı- ١ ğı veya yazara katılmadığı yer- ٢ leri faydalı olmayan bilgiler ya da eleştirilecekler sınıfına kay­deder.

٢ Kabul etmediği ve eleştirdiği noktaları ilk fırsatta araştırır. Doğruluğundan emin olmak için yazara katılmamakta ne derece doğru veya yanlış yap­tığını görmeye çalışır. Ve kitap­tan çıkarttığı notları sistemli bir şekilde muhafaza eder.