Etkili Okurun Yol Haritası
Okurların çoğunda okuduğu kitaba dolayısıyla yazara tamamen teslim olma hatası var. Etkili bir okur kitaba hemen teslim olmamalı. Yazara tamamen teslim olmak yerine ona sorular sormalı. Mevzuları kendi içinde tartışmalı ki mütalaa vuku bulsun.
- Adem Höcü
Kitaplarla haşır neşir olmak insanlarla ta- mşmaya benzer aslında, ilk görüştüğünüzde insanları tartarsınız. Bazıları sizin için değer- lidir. Daha sonra görüşmek ve haberleşmek için iletişim bilgilerini not edersiniz. Kütüp- hanelerde, kitapçılarda, kitap fuarlarında ve belki de bir ödev için münasebet kurduğunuz kitaplardan değerli olarak gördüklerinizi bir kenara not ettiniz,artık değer verdiğiniz ve randevulaştığınız kitapları raflardan indirme zamanı geldi.
Değerli olduğunu düşündüğümüz kitapla randevu günü geldi. Peki, bu kitap nasıl tetkik edilmeli? Hatta mütalaaya varan bir
beraber tamamlayıcı ilimler bu yolda okura yardımcı olur. Kuran ile tamamlayıcı ilimlerden kastedilen ayet-i kerimelerin manalarının anlayabilmek için “Usul-u Fıkıh” ilmidir. Hadis rivayet eden ravilerin adlarını, ehliyetlerini bildiren ilim ise “hadis ilminin” tamamlayıcı ilmidir. Eğer usul ilmi bilinmez ise Ayet-i kerimelerden hükümler çıkartmak kolay olmazdı. Hadis ilminde ise, manaların ve hükümlerin aslına uygun olup olmadığını bilmek için tamamlayıcı ilim şarttır.
Randevulaşılan kitaplarda tamamlayıcı ilmin önemi ve katkısı göz önünde bulundurulmalıdır. Mütalaa ve müzakere sırasında okur, hazırlık ilmini de kullanarak müellifin vermek istediklerini faydalı olarak alabilmesi için o sahada tamamlayıcı ilme ihtiyaç duyar.
Mesela okur, medya okuryazarlığı üzerine bir kitap mütalaa etmek istedi. Bu alanda hazırlık ilimlerinden olmak üzere mevzua yakın en az bir veya iki kitap okuması gerekir. Makaleler okumuş olması gerekir. Toplumbilim ve medya üzerinde kavramsallaşan terimlerden haberdar olması gerekir. Tamamlayıcı ilim olarak, okuduğu bu kitap okuru bir yanlıştan kurtarmalı ya da bir doğruyu ona öğretmelidir. Aksine yanlışa düşürmemelidir. Yanlışa düşmemek için de okurun bu sahadaki hazırlık ilimlerini bilmesi ve okuyacağı kitabın sınırlarını bilmesi gerekir. Kısacası tamamlayıcı ilim başlarda medya ağında kaybolmamak, kendini muhafaza etmektir ; ama medya bataklığına batmamak için medya ve kitabın müellifi hakkında hazırlık ilmine de vakıf olması gerekir.
Etkili Okurun 7 Vasıfı
eserlerin çoğunluğunu görmüştür.
istediği kitapları sistemleştirir. Daha sonra da o kitaplara uygun zamanlarda randevu verir.
I Eseri okumaya başladığında
- artık, hazırlık bilgilerinin de ٢ tesiri ile kitaba sorular sorabilmektedir.
| Sorduğu sorulara aldığı cevaplarla eserden kendisi için “ta- ! mamlayıcı ilmi” çıkartmaya çalışır.
Tamamlayıcı ilme tesiri bakı- Immdan kitaptan özet çıkartır. ٢ Önemli yerlerin altım çizer.
■ Doğruluğundan emin olmadı- ١ ğı veya yazara katılmadığı yer- ٢ leri faydalı olmayan bilgiler ya da eleştirilecekler sınıfına kaydeder.
٢ Kabul etmediği ve eleştirdiği noktaları ilk fırsatta araştırır. Doğruluğundan emin olmak için yazara katılmamakta ne derece doğru veya yanlış yaptığını görmeye çalışır. Ve kitaptan çıkarttığı notları sistemli bir şekilde muhafaza eder.