GÜDERİ

GÜDERİ i. Yağla sepilenerek hazırlanmış her çeşit deri: Güderi eldiven. Güderi çanta.
— ansİkl. Güderi yapımında kullanılacak deriler, dağ keçisi, alageyik, antilop, genellikle koyun ve kuzu derileri, ıslatma ve kireçleme işlemlerinden sonra yarma makinesinden geçirilerek sırçası alınır; elde sıkılarak veya prese yatırılarak suları akıtılır ve böylece sepiye hazırlanır. Sepilenecek deriler önce yağa batırılır (daha çok morina balığının karaciğer yağı kullanılır ve sanayide buna kısaca «morina yağı» denir), sonra mekanik tokmaklarla birkaç kere dövülerek, deriye bu yağ iyice yedirilir. Her tokmaklama süresinden sonra deriler havalandırılır ve içlerinde kalan suların tamamen uçarak yerine yağın geçmesi sağlanır; böylece havada oksitlenen yağ deriye sarı bir renk verir. Koyun derileri için bu işlem iki veya üç hafta sürer. Yağın fazlasını almak için preste sıkılan deriler, daha sonra seyreltip sodyum karbonat çözeltisinde yıkanarak ¿yağlarından temizlenir; kurutulduktan sonra iskefeyle yumuşatılır ve her iki yüzü zımpara taşında işlenerek kadife gibi tüylü (süet) hale getirilir.
Güderi sepisi ile işlenmiş deriler çok yumuşak olur; üstelik yıkamağa elverişlidir, yani ılık sabunlu su ile temizlenebilir ve kuruduktan sonra ilk yumuşaklığına yeniden kavuşur. Bu özellikler güderilerin, ev işlerinde (kurulama), yıkanabilir eldiven, elbise, ayakkabı v.b. yapımında çok değerli ve aranılan bir deri olmasını sağlar.
Yağlarla sepileme, en eski sepi usullerinden biridir. Yine yıkanabilir deriler elde etmeğe yarayan formollü sepi de güderi sepisi kadar çok uygulanır. Ancak, güderi sepisiyle hazırlanan derilerin kalitesi, özellikle defalarca yıkamağa elverişli olması güderinin değerini arttırır, (l)