Bir sene içinde güneşin yer küresinin (dünyanın) ekvator düzleminde bulunduğu iki vakitten her birisi. Gündönümü sırasında gece ve gündüzler dünyanın her tarafında birbirine eşittir. Ancak güneş ışığının atmosferde kırılması sebebiyle gündüzler gecelerden biraz uzundur İlkbahar gündönümü (ekinoksu, itidal noktası) 21 Mart civarında, Sonbahar veya güz gündönümü, 22 Eylül civarında meydana gelir. Artık senelerden dolayı bazan bir gün önce veya sonra olabilir.“İlkbahar” ve “Sonbahar” deyimleri yalnız yarım küre belirtilince fiziki anlam taşır. Çünkü ekvatorun
güney ve kuzeyinde mevsimler terstir. Bununla birlikte astronomi ilimiııde bu isimlerle anılmaları âdet olmuştur.
Gündönümleri, gök küresi üzerindeki iki özel nokta olarak da tanımlanabilmektedir. Yer ekvatorunun gök küresi üzerindeki izdüşümü, gök ekvatorudur. Yerin yörünge düzlemi olan ekliptik düzleminin gök küresi ile arakesiti ise ekliptik adı verilen bir büyük daire daha meydana getirir. Ekliptik aynı zamanda güneşin bir yıl boyunca izlediği yoldur. Buna göre gündönümü noktaları,güneşin ekliptik üzerinde hareket ederken gök ekvatorundan geçtiği iki noktadır. İlkbahar noktası güneş ekvatorun güneyinden kuzeyine geçerken, onbahar noktası ise kuzeyinden güneyine geçerken olur.Gündönümü noktalan ekliptik ile gök ekvatorunun iki kesişme noktalarıdır. Arzın ekseninin 23,5° açı yaptığı yörünge düzlemi ekseni etrafında 26 0 0 0 senede yaklaşık bir devir yapması sebebiyle bu noktalar yavaşça batıya doğru hareket ederler. Bu harekete gündönümü noktalarının presesyonu denir.
Gündönümü Noktalannın presesyonu (devinmesi,gerilemesi): Güneş ve ayın gravitasyonel çekim kuvvetleri, arzın eksenini yörünge düzlemine dik duruma getirecek yönde bir etki yaparlar. Arz, kendi ekseni etrafında döndüğünden, bu etki arzın, yerde dönen bir topacın yerçekimi etkisi ile dönme ekseninin düşey bir eksen etrafında devinmesine (jirasyon veya presesyon yapmasına) benzer şekilde bir presesyon yapmasına sebep olur. Buna lunisolar (ay-güneş) pressesyonu denir. Bu harekete gezegenlerin de etkileri katılarak genel presesyon tanımlanır. Ayrıca bu genel devinmeden ayrılmalara sebep olan daha küçük peryodlu etkiler de vardır. Bunlar nutasyonu doğurur.
Arzın presesyon hareketi yapması sonucu ekseni yaklaşık 26 000 yılda bir devinim yapar. Bugün arzın kendi etrafında dönme ekseni yaklaşık Polarıs (Kutup Yıldızı) doğrultusundadır. Bundan yaklaşık 13 000 yıl
sonra Vega yıldızı doğrultusuna 26 000 yıl sonra yine Polaris doğrultusuna gelecektir.
Pressesyon sebebiyle gündönümü noktaları ekliptik üzerinde her yıl 50 saniyelik bir yay kadar batıya hareket
eder. Yaklaşık 2000 yıl önce ilkbahar noktası Aries’in birinci yıldızı takım yıldızı koç burçu üzerinde idi.
Günümüzde bu terim yine kullanılmakla birlikte ilkbahar noktası Pisces takım yıldızı balık burcu üzerindedir.
Bu presesyon sebebiyle zodiale üzerine kurulu fal bilgisi olan astroloji gibi uydurma bilimlerin esası sürekli
değişmektedir. Buna rağmen yine koç işareti ile gösterilmektedir.