Güneşin batmasının 12 olarak kabul edildiği saat hakkında kullanılan bir tabir.
Ezânî saate, astronomi (ilm-i hey’et) ifadesi ile Hakîkî Gurûbî saat denir. Bu saatle güneş hergün saat1 2 ’de batmakta (gurûb etmekte) ve diğer vakitler de buna göre hesap edilmektedir. Akşam ezânı bu saatle hep 12’de okunduğundan, Ezânî Saat ismini almıştır.Osmanlı Türklerinde kullanıldığı ve daha sonra bugünkü kullandığımız vasatî saat kabul edildiğinden halkımız şimdiki saate alafranga, ezanî saate de alaturka ismini vermiştir.Kullanıldığı zamanlarda bu saat hergün veya 2-3 günde bir güneşin battığı saatlerde 12 ’ye getirilerek âyar edilmekte idi. O zamanda büyük camilerimizde muvakkıthâneler ve burada astronomi hesaplarını çok ince şekilde hesaplayabilen muvakkit denilen vazifeli memurlar vardı.Akşam ezânı hergün bu muvakkıtlann hesaplarına göre okunur ve müslümanlar da saatlerini 12’ye ayarlarlardı. Köylerdeki hocalar da ilim tahsil ederken İlm-i hey’et derslerinde namaz vakitleri hesaplarını öğrenirlerdi. Köylerde de bunların yaptığı hesaplara göre akşam ezânı okunur ve saatler 12’ye âyadanırdı. Bugün radyolar vasıtası ile verilen saat âyan o zaman ezânla bildirilirdi.
Şimdi kullandığımız vasatî saate göre hesaplanmış namâz vakitleri takvimlerde yazılıdr. Bu vakitlere göre güneş battığı zaman yani akşam ezânı okunduğunda saatimiz 12 ’ye getirilir ve hergün bir evvelki güne göre güneş kaç dakika erken batıyorsa o kadar ileri, kaç dakika geç batıyorsa o kadar geri alınırsa; kolumuzdaki saat gurûbî ezânî saat olmuş olur. Bir sene boyunca hergün saatin kaç dakika ileri veya geri alınacağı bir cetvel halinde yazılmıştır. Cetvelde de görüldüğü gibi, bu âyar günde 2 dakikayı geçmemekte ve saat Aralık ortasından Haziran sonuna kadar cetvelde yazılı dakikalar kadar geriye, Temmuz başından Aralık ayı ortasına kadar da ileri alınmaktadır. Bir sene içinde bu (+185) ve (— 185) dakika arasında değişmektedir.