hamamlar yapsın!. ^ıÇoeUğun hemyaşftlaftarş- sında zamainın^ibenek iişiteri jmrö».£ © Kristof Kolomb, PW Reis*-JMMhel An#ek> gibi çağdaş k«şif ve! saıtfai #
ay n {yeryüzünde yaşadığını biteafeömez* küçük Sinan, hafıza gözüyle çevresini süzdüğü zaman, kıwşiğroda Mkm en tMfcök kokulu, heybetli biryöksekiik^r: Erciyeş Dağı4?.. ¥âz;kış doruklan kart**kaırtı.. Çokcalık dumanlı, sisli başmindikilişi, sessiz dufuşuyia-. Bu ilk algılı izlenimlelinçocuğufianılarına jşlemiş ölması ÖöğaltUh Tıpkısıyla yıllar jsonraki SüleymaDİye’- nin oturuşu gibi*;. Ağırnaslılar bugünden hâlâ yörelerinde tanınmış\taş ¿ustalarıdırlar. Dedesi Doğa« ymuf isetieneyli, becerili, yaşlı bir, dülger ısaydırmjş. Toru nu büyüdükçe, dedesiyle Ko«yaL mn ünlü Selçuklu yapılarının onarım ma birlikjte giderlere Yani çocuk dedesine her yönüyle çırak olur. Belkide ilkokuma-yazmayı babasından., sonra da onardıkları eski medreselerdi kürsü ve kitabeleri nden Öğrertir, Yolculuklarında Kayseri, rJ£o*>ya*e Şâmıyöreterinde çadır biçimi yitelşrçe taşkünıbetlere rastlar. Sanki hepsinde? Türjçün ^ıtaa^fia; çadırı ile ; İslımın: yazı, oyma , ve iftemeleriotîakça biçimlenmişler gibidir. Genç yöpnlşçisi Sinanftenüzyirmi ikinciya^bahanna basar. İlkin zenaatine tutkun, ekmeğini taştan çukarrr bir dülgerk&lfası bilinir: Zaten köylüsünden Kurara teyzeni ng&tel kızı Sina’ya gönlü akrvermiştirde. .. Km ailesinden^ istetir. Am^ı ilk ğ$*ağn$jçıı öncelikte bir başkasına verirler, ağır, :miı’Â0Wt ve döş kırıklığına ? ıgr^mştır genç yapıtı- Aslında az konuşur,vçok di)ş$nür içe dönük ^biridir. Tamo günlerdeki Ağırnaşfçift.hiç duyulmadık feirhaber dolaşır^-Padişah, ilk, kez ^AitadoU&lan “Devşi^’^kertpplamaya başlar lUMı Babası Mennan Afeyı Mtfiler>in hi»na‘§«!firinleft Böyleçe ba&a-oğul İstanbul’un yolunu tutarlar. Htle içindeki yürek yarası da öcünü hiç almak istemez mi felekten?.,
Çağı*Gençimparatorluğu f >’
Sinan’ı nsoy, sop ve ¡ırkıyla ilgi ki tartışmalara girmeyiz. Çünkü biz yurduna, insanlığa temeği, çafcasıve eseri geçen her kim dursâ olsun yalnız O^mii saygın biliriz- Burada anlatılan kişiye, ölmez; kişiliğim kâzandıraâvtemel-neden, san’atı mimarlıktı#. Bu yaratıcı san’if, güzel ile yararlıyı birleştiren, sarmaştıran bir koludur, GüzelSan’ait- ların.. İnsanların barınak, tapmak, anıt ve benzeri amaçlarını yüzyıllardır gerçekleştirmiş.. Doğurgan bir ana… O niteliklerle yapı uzmanîik dalına ç^itlPiiçılardâtî adlar takmi|îar : Y?Piy», kartıkS isıyaSına, ariflâcmai, üslubuna göre gürupfa- bölmüşler, Ç>ah|tsıronİarı‘ (da başlı ça4 a— Dönemi, b — Ulusu, c — Kişilik stillerine göre en l^Mrgîn ^ ortak kümelerde. toplamışlar. Galiba hepsinden üstünlüğCI .kişilikle zamanameydan okumalıdır, TürkJerin İslamiyet önçeşj v<esqnrası olarak yş^ıjşrı yardır. Genç C^aı^ı, liRpar#^ luğu Pç anakara üzerinde ;y$yıbjrkçn ekonomik zef^&W v* yetenekler Başkent’e akarlar.. Yapılan caroi#– t^rbe, hayratve kül ¡iyelerini sosyal amaçlı yerleşik konu* öbekleri çevreler. Odları besteyiçi yeterli vakfiyeJer.açdır. ööyl^e bayındır semt, kent ve sitelerin doğuşu hazırlfma- geİir. . , . f ^ „ : . j
Enderun’dan – Edirne’ye t in, x ,
– Devşirildikten sonra “Abdülmennen pğlu Şijpan” kimliği, testine göre Atmeydanı Enderun kütüğüne yazılır. Ordudaki yedi yıllık eğitimye öğrenimle iki savaşa katılarak “kapH kulluğuna” çıkar. Padişah Yavuz ve oğlu Kanuninin doğu ve Çatıya, yönelik seferlerinde görevlendirilir.Baba- nrn 3, oğlu Hünkâr’yı 8,s#vaşmd4, hizmet ve emekleri geçer. .Ordudaki, eylemlerine göre sırasıyla, “Ati« Sekban”, “Zemberekçfbaşı”, Van Gölünde yaptığı kadırgalarJa istihkâmGilikta “Haseki Sinan-‘,. “Subaşı” ve nihayet ;PçuK Suyu üzerinde kurduğu sağlam köprüsüyle “Mimaç- ıfeaşl” lık rütbelerini bilek: ve bilgigüçüylekaza- n&r (1538); Günümüz, Is£ihkâmc4ık;, Sınıfının İBabaisı” da.sayılır* iS^ndt “Hassa Şer /vliman//da dertoO’nâ. ,. Ba^ceni’de^^Memalik^^İi Osqw^”- ın Hassa Mimarlar O^ağı Başı’dır. EU vş buyruj^ı altında yeterince Örgütlü usta, kalfa ve j^çi ekipleri bulunmaktadır. Kendisi büyifejyapılar dışîifidamerfcezde tek projevekontrol otprite>iç},ir ülkesi çapındaîv ? ,> • , r i<i
, îüm giderler devletin zengin hâzinelerine dayiöM^Aşılanır. Ağımaslı Sinan, 54 yaşjnda ilk büyük ”çırddık’- e$erine^başlar. Kanunî’nin gözbebeği oğlu Şehzade Mehmet’in taze civan anısına d^itir (1545-^1546). Oğlunun ölümüyle yüreğr dağfanmtş cfeın pâdişâhı teseUiyi yalmz orada, bukjr. Beşı^tda tamamlanan ı;Gamii, küliiyesi ve türbesrdöneniir>del>if yeniliktir, Dört büyük füayağrüstüne oturankubbe ve yanlarvllk geniş rr^kân planının üstüne bir başarısıdır. Çiniler, rtakışlar, renkli camlaş çeşitli, süslemeler^ ışık ögesine türlü cümbüşleryâptırH-lar. Ertesi yıI “Olmaya devİet cihanda bir nefes sıhhat gUbi” diyen ^Sultan, kendi cdını taşıyacak Süleyman-iye ve sitesininin^aâsını ferman buyurur.