HÜSÂMEDDÎN PÂRİSÂ BELHÎ; Alâeddîn-i Attâr hazretlerinin yüksek talebelerinden ve halîfelerinden. Mevlânâ Hüsâmed- dîn de denilmektedir. Hal tercümesi hakkında fazla bilgi bulunmayan Hüsâmeddîn Pârisâ, dokuzuncu asrın ikinci yarısında vefât etti. Kabri Belh şehrindedir.
Hâce Hüsâmeddîn, önceleri Şâh-ı Nakşibend Behâeddîn-i Buhârî hazretlerinin talebelerin- dendi. Şâh-ı Nakşibend, bunun mânevî terbiye Ve yetişmesini Hâce Alâeddîn-i Attâr’a bırakınca, artık Alâeddîn-i Attâr’ın derslerine devâm etti. O büyük zâtın huzur ve sohbetinde bulunmakla kemâle gelip, zamânımn velîlerinden ,4 oldu.
Dînimizin emir ve yasaklarına riâyet etmekte son derece gayretli ve titizdi. Haramlardan çok sakınmakla birlikte, şüphelileri de terkederdi. Teheccüd, işrak ve duhâ namazlarını hiç terketmezdi.
Çok kerâmetleri görülmüştür.
Hâce Ubeydullah-i Ahrâr hazretleri şöyle anlatır: “Bir zaman hocam Yâkûb-i Çerhî’nin sohbetinde bulunmak üzere yanına gidiyordum. Belh’te Hüsâmeddîn Pârisâ’ya rastladım. Bana Nakşibendiyye yolunu kendilerinden öğrenmem ve benimsemem
de bulundular. Mevlânâ hizmetine erişmek ni- duğum için kabul etme- da devâm ettiler: İçim Nihâyet; “Öyleyse râzı ize bu tarikatın husûsî stereyim. Şâyet bâzı tâ- yolda terbiye edilmek Daşvuracak olursa, her ıunuz olsun…” dediler.
m aynlıp Taşkend’e gel- bu yolda bulunmak ar- >lan bâzı kimseler yanılt bu yolun husûsiyetle- rıaimı istediler. Ben de, Imeddîn’in bana anlatılara anlattım. Böylece inde Hâce Hüsâmed- a: bu yolun husûsiyetle- anlatmasındaki hikmet çıkmış oldu. Bu hâlin, erâmeti olduğunu anla-
Jbeydullah-i Ahrâr haz- ıtır: “Hüsâmeddîn Pâri- ını iyi değerlendirir ve ıı boşa geçirmezdi. Sacından ikindiye kadar lasîhat eder, onlann su- vap verirdi. İkindi na- sonra husûsT odasına baha kadar ibâdet- ve gûl olurdu.”
lâ Hüsâmeddîn Pârisâ rdu ki: “Yemeğe ve her î başlarken Besmele umdır. Terk olunmama- layırlı işe Besmele ile gafleti giderip, Allahü damaya vesiledir.”
1) Reşehât Ayn-ül-Hayât (Arabî); s.78 *
2) Reşehât Ayn-ül-Hayât (OsmanlrŞ S. 143 ..j
3) El-Hadâikü’l-Verdiyye; s.614 ^
4) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.12, s,9j
