1381’de İngiltere’yi karıştıran halk ayaklarması. 1348 – 1349 ve 1361 – 1362’de İngiltere’yi kırıp geçiren veba salgını ülkeyi İktisadî bakımdan tam bir keşmekeş içine atmıştı. Bunun meydana getirdiği sonuçları gidermek için Ed- ward III, 1351’de, emekçilerle ilgili sert bir ferman yayımladı. Wyclif’in sağlam bir doktrin kazandırdığı lollard’ların düşüncelerini ülkeye yayışları da aynı döneme rastlar. John Ball gibi, insanlararası farklılıklara karşı olan vaizler, dinî bir temelden gelen bu doktrine dayanarak, esasları Lang- land’ın Piers the Plowman (Çiftçi Piers) [1362] adlı kitabında ifade edilen eşitlik görüşünü benimsediler. Bu düşünce kısa zamanda büyük etki yarattı, özellikle ülkenin güneydoğusunda Lollard’cılığın yarattığı sosyal ve dinî hareketin etkisi altında kalan halk çevreleri ayrıca, salma vergiden de (poll – tax) [1379 ve 1381] bunalmıştı. Ayaklanmacılar derhal Kent’i ve Essex’i ele geçirdiler ve Wat Tyler’ın önderliğini kabul ettiler. Londra üzerine yürüdüler ve orada zanaatkârlar arasında da kendilerine taraftar buldular. Tyler’ın adamlarından bir kısmı şehirde bazı yerleri yakarak birtakım cinayetler işlediler. Genç kral Richard II büyük bir cesaretle isyancıların karşısına dikildi ve onlara uzlaşma teklifinde bulundu. Görüşmelerden birinde Tyler, krallık kolcu kuvvetleri tarafından öldürüldü. İsyancılar mukabeleye hazırlanırken, Richard II kendini onların önderiymiş gibi gösterdi. Böylece ayaklanmacılar, Londra dışına çıkarıldılar. Başka bölgelerde de is
yanlar patlak verdi. Fakat Krallık ordusu gücünü toplayacak zamanı buldu ve baş- kaldıranlar çabucak dağıtıldı. Richard II’- nin verdiği bütün tavizler kaldırıldı,
İşçi ayaklanması
11
Eki