işçi partisi

(f r a n siz), fr. Parti Ouvrier Français, 1879 Marsilya kongresinden doğan siyasî parti. Programı Marx ve En- gels’in işbirliğiyle i. Guesde ve P. Lafar- gue tarafından hazırlandı ve 1800 Le Havre kongresine sunuldu. Bu program, ayrı bir siyaset halinde teşkilâtlanacak proletarya sınıfının devrimci hareketiyle üretim vasıtalarının kamuya mal edilmesini öngörüyordu. Guesde’in aşırı marksizmi birçok hizipleşmeye yolaçtı: bunlardan en önemlisi Brousse ve Allemane hizbidir (Pos- ribiliste’ler, 1882). 1898 Millet meclisi seçimlerinde işçi partisi 331 000 oy olarak 14 milletvekili çıkardı. Milliyetçilerin çıkardığı kargaşalıklar üzerine bu parti sosyalist eğilimlere yanaşma yolunu tuttu (1898); fakat Millerand’ın kabineye alınması sosyalistler arasında yeni bölünmelere yol- açtı; bunun sonunda işçi partisi, Devrimci Sosyalist parti ile Komünist birliğinin muvafakatiyle Fransa Sosyalist partisini (Parti Sosyalist de France) kurdu (12 haziran 1901). Bk. SOSYALİST PARTİSİ (FRANSA),