İşlem Mühendisliği Kayıtlan
İşlem mühendisliği kayıtlan, tesistekHmalât işlemlerini kontrol etmek için kullanılan temel araçlarda.
Bu kayıtlar, doldurulacak birçok formlar halindedirler. Bu formlar sadece imalât işleminin gerçekleştirilmesi için değil aynı zamanda imalât hazırlama işinde gerekli olan bilgileri kalıplaşmış bir düzen içinde verirler. İmalât için hazırlamanın kapsamına şunlar girer, gerekli malzemenin siparişi; imalât için gerekli takım tezgahlarının, kesici takımların, bağlama aparatlarının tespiti; gerekli işçi sayısının ve tecrübe derecelerinin saptanması; gerekli çalışma alanının hesaplanması; işlem tezhizatmın yerleştirilme düzeni.
İşlem mühendisliği kayıtlarında aynı zamanda üretim plânlaması, yönetim ve kalite kontrolü ile İlgili .temel bilgiler de verilir.
İşleme operasyonları için hazırlanan işlem mühendisliği kayıtlarının ana formları şunlardır: (1) İş parçası dolaşım formu, (2) İşleme operasyonu formu, (3) Ana işlem formu, (4) İmalât işlemi özet formu, (5) Takım kayıtlan, (6) Revizyon formu, (7) Kalite kontrol formu, (8) Atölye içi iş birliği formu.
Yukanda verilen işlem mühendisliği kayıtlarının tamamı endüstrinin her daluıda kullanılmaz. Esasında bunların çoğu ve yukanda açıklananlardan biraz farklı formlar, geniş ölçüde kulanılır.
1$ parçan dolaşım formu, kaba parçaların ve iş parçahrmın atölyeden atölyeye hangi sıraya göre dolaşacaklarını belirtir. Aynı zamanda kaba parçalan, malzemelerin ve parçalatın temel listesidir. Bu form bir imalât ünitesi için gerekli parça sayısını, onlana kaba ve işlenmiş ağırlıklannı; istenen malzemenin çeşidini, derecesini ve gereken miktarını (sarfe-dilme hızını) da belirtir. 1 Nolu Form buna bir örnektir.
İşleme operasyon formu, imalât işlemini kaydetmek amacı İle kullanılır ve işlem mühendisliğinin temel kayıt formudur.
İşleme operasyon formu, her işleme operasyonu için doldurulur ve operasyon elemanlarının açıklanması, kullanılan tezhizatın listesi, kalıp, bağlama aparatı, kesici takımlar, öl-çümleme gibi olanaklan belirten bilgileri taşıdığı gibi bir takım şeması veya krokiyi de kapsar. Böylece yıkılacak parçanın uygulanma resmini kullanmadan parçanın imal edilmesi o-lanağı sağlanır. (Form No 2).
Ana işlem formu, işlem planlamasında bir parçanın bütün imalât işlemini operasyon fnw»ınw<tekihden çok daha az bilgi ile kaydetmek için kuilanıhr. Bu form üzerinde bir kroki, bir takım şeması ve kesim değişkenleri (hız, ilerleme hızı, kesme derinliği gibi) ile ilgili bilgiler için yer ayrılmamıştır. Böyle Ur ana işlem formu, parça ve sipariş grubu tipinde imalât alanında ve fabrika planlamasında uygulanır. (Form No 3).
imalât işlemi özet formu operasyon ve ana işlem formalnnda verilen bilgilerden ge-. rekli işçilik girdisinin hesaplanmasında, imalât yönetiminde ve programlama çalışmalarında yararlanılacak olanlarının tamamını kapsar (Form No 4)
Bazı hallerde, bu özet formlarında ek kolonlar konularak; kalıplar bağlama aparattan, kesici takımlar, ölçme olanaktan ile İlgili bilgiler de listelenir. Bu durumda teçhizat kayıüa-nna da gerek vardır.
Takım kayıtlan, takmdann siparişlerini yapabilmek ve iş yerini, bütün kesici takınılan, ölçme aletlerinin (satandart ve özel tip ve boylarda ), gerekli kalıp ve bağlama aparatlarım kapsayacak şekilde teçhizatla donatmak için kullanılırlar.
Bu form fabrika takım atölyesi (bölümü) için temel kayıttır. Birisi standart diğeri özel takımlar için olmak üzere iki takım kayıt formu hazırlanır veya her iki çeşitte aynı form üzerinde birleştirilir. (Form No5)
Revizyon formu, uygulanmakta dan imalât işleminde revizyon yapılırken çok ciddi bir usulün izlenmesini sağlar. Bu revizyonlar, parçanın dizaynının değiştirilmesi (dizayn bö* tümünce verilen) nedeniyle, veya işlem mühendisliğinin uygulanmakta dan imalât yöntemini geUştirecek pratik görüşleri nedeniyle yapılır.
Revizyon formu, yapılması istenen değişikliklerle ilgili önerileri (gerekli yerlerde takımlar ve işleme ile ilgili krokiler de eklenerek) kapsamalı ve şef dizayn mühendisi ile şef işletmemühendisitarafındanimzalaıunalıdır.
Kalite kontrol formu sadece özellikle karmaşık parçalar için hazırlanır. Bir kural olarak, İşlem içindeki operasyonlar ve son kontrol, işleme operasyon formlarında veya ana işlem formlarında belirtilirler.
Atölye içi işbirliği formu, atölyede komşu bölümlerin görevlerini koordine etmek ama-[ayla kullanılır. Bu form, kaba parçaların ölçülerinin ve toleranslarının üstelerini verir ve bunun yanında kaba parçanın son işlem yapılmadan önce bir önceki böliimden hangi ima* lit şartları He gelmesi gerektiği belirtilir.
