İSMAİL HAKKI

(Bursalı) (1653 – 1725), Celveti şeyhi, şair ve yazar. 1664’den baştayarak yedi yıl devrin ünlü bilginlerinden Abdülbaki Efen- di’den islâmi bilimler dersleri aldı. 1672’de İstanbul’a gelerek Atpaza- rı’ndaki Celvetiye hankâhına yer­leşti. 1675’de tarikatını yaymak ü- zere Üsküp’e gitti. Buradaki vaaz­ları şikâyet konusu olunca yargıla­narak aklandı. 1685’de Bursa Cel­veti şeyhliğine getirildi. Burada Kur’an’ın yorumu olan dört ciltlik Ruhii’l beyan adlı eserini yazmaya başladı. 1691’de Celveti şeyhi oldu. 1700’den sonra kendini tümüyle ye­ni eserler yazmaya ve tarikatını yayma çalışmalarına verdi. Pekçok yer gezdi. 1720-1723 arası Üsküdar Ahmediye Camisi’nde vaazlar ver­di. İsmail Hakkı, tasavvuf, İslâm fel­sefesi, ahlâk vb konularda yüzden fazla eser bıraktı. Usta bir hattattı. Şiirlerinde ise Yunus Emre’nin yo­lunu izledi. Başlıca eserleri: Divan (1841), Ruhü’l-Beyan (1839-1848), Ruhü’l Mesnevi (1871), Tasavvufi Hayat (1980).