İspanyol halkından olan, bu halkın soyundan gelen kimse. || [isim Îspanya-Amerika sanatı Siena’İı Azize-Caterina Gregorio Vasquez’in eseri (özel koleksiyon) Îspanya-Amerika savaşı çarpışmadan bir görünüş (İ llustration-temmuz 1895) İspanya-Amerika sanatı Santo Domingo katedrali ön yüzü (Dominik cumhuriyeti) Foto. Encyclopedia Americam ; X, Violiet (LAROUSSE) İSPANYOL 60 İspanyol cırgınası ispanyolet İspanyol sömürge imparatorluğu Kristof Kolomb katolik hükümdarlar tarafınaan uğurlan irken Cabinet des Estampes, Paris tamlamalarında] ispanya veya ispanyollar ile ilgili: İspanyol dansı. — Denize. İspanyol cırgınası, gergin iki halatı birbirine kavuşturmak için halatlara ince bir halat sarma ve sarılan halatın iki ucuna birer çelik bağlayarak vira etme işlemi. — ansİkl. G. santl. Fetihten sonra, Latin Amerika’da, üç yüz yıla yakın bir dönem boyunca, İspanya barok sanatından etkilenen orijinal bir sanat gelişti. Bu İspanyolamerikan sanatında süsleme unsurlarına olan aşırı düşkünlükte dinî tüzüklerle sağlanan yerli el emeğinin şüphesiz büyük etkisi oldu. Bu sanatın geliştiği en önemli merkezler Meksika ve Peru idi. XVI. yy.da kiliseler bir yandan güçlenirken, bir yandan da sadeleşti. XVII. yy.da ihtişamlı bir üslûp gelişti. Bunun yanı sıra cizvitlerin Panama’daki dinî devletlerinde, Antil adalarlaraa, Havana’da, San Domingo’da (San r#m ingo katedrali, Hıristiyan Amerika’nın b*£ en eski yapısında Kristof Kolomb’un mezarı vardır) yaptığı çok sayıda yapıyı anmak gerekir. XVIII. yy.da ultra-barok üslûbun, lirizm ve zengin bir yaratıcılıkla bezendiği en verimli çağı oldu. Katedrallerin ve kiliselerin yüzleri nice değerli taş işlemeciliği eserleriyle boy ölçülecek güçtedir. Tahta işlemeli, aynalı dev mihrap arkalıkları; çok renkli heykeller lüksün doruğuna erdi (Potosi’de Camelo kilisesi). Resim sanatı da zengin süslemelere ve dokunaklı bir ifadeye yöneldi (Colombia’da Gregorio Vazquez’in ve Ekvador’da Santiago’lu Miguel’- in din konulu çalışmaları). Heykelcilik özellikle XVIII. yy.da gelişti. Ekvador’da ün kazanan bir okulun en tanınmış sanatçıları Diego de Robles, P. Carlos, Bernardo de Lagarda, Diego Rodriguez’dir. Bunların yanında Manuel Chili gibi yerli sanatçıları da sayabiliriz. XIX. yy. başlarında Latin Amerika’daki bağımsız devletler, Fransa ve İtalya’daki akademik sanat anlayışına yöneldiler. XX. yy.da yerli yaşayışına yeniden duyulmağa başlanan ilgi, daha canlı bir resim sanatının ortaya çıkmasını sağladı (UruguaylI Pedro Figari ile M eksikalI ressamların eserleri). öte yandan Brezilya’daki (özellikle Brasilia’da) yenilikçi mimarlar büyük eserler verdiler,
İSPANYOL
09
Eki