İYOT

İYOT, periyodik tablonun VII A gru­bunda yer alan halojenlerden bir

element.

 

Doğal iyot olan 127 numaralı izoto­pu dışında tüm izotopları çoğu kısa ömürlü ve radyoaktiftir. Oda sıcak­lığında siyaha yakın renkte kristal bir yapıya sahiptir. Kolayca buhar­laşır ve menekşe renkli bir buhar durumuna gelir. Adı da Yunanca menekşe anlamındaki lodes sözcü­ğünden gelmektedir. Doğal olarak deniz suyunda, Şili güherçilesinde bol bulunur. Suda çok az çözünür. Alkol, eter, benzen, kloroform gibi organik çözücülerde kolaylıkla çö­zünür. 600°C’ye dek I2 molekül bi­çimindedir, ısıtıldığında metallerle birleşir ve metalin iyodür tuzunu verir. En çok elde edilme yöntemi, Şili güherçilesindeki kalsiyum iyo- dattan [Ca(l0₃)_a] üretmektir. De­niz yosunlarından, petrol ile birlik­te bulunan ve sodyum iyodür içe­ren tuzlu sulardan elde edilir. Bile­şikleri birçok alanda kullanılır. İyot eksikliği insanlarda guatr hastalı­ğına yol açabilir. İyot ve bileşikleri antiseptik olarak (örneğin, tendür- diyot) yaygın kullanılır. Ayrıca boya üretiminde, ışığa duyarlı olan gü­müş iyodür fotoğrafçılıkta, yapay radyoizotopu I¹³¹ de tıpta yaygın olarak kullanılmaktadır.

İZ Fahir (d. 1911), edebiyat tarihçi­si. Galatasaray Lisesi’ni (1932) ve Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi

. 1941’de doçent oldu. Lond­ra (1943-1951) ve Oxford (1952- 1953) üniversitelerinde görev yaptı. 1954’de İÜ Edebiyat Fakültesi Eski Türk Edebiyatı profesörü oldu. Chi­cago Üniversitesi’nde çalıştı (1970-