Kara Harp Okulu, eskiden mektebi
ULUM-I HARBİYE, MEKTEB-İ HARBİYE, HARBİYE
mektebİ, Türkiye Cumhuriyeti Kara Kuvvet-leri’ne subay yetiştiren askeri okul. Lisans düzeyinde yükseköğrenim verir. Askeri lise öğrencilerinin yanı sıra, gereksinim duyulduğu oranda ve sınavla, sivil liselerin matematik ve fen kollarından da öğrenci alır.
Kara Harp Okulu’nun temeli orduda ve devlet örgütünde önemli modernleşme girişimlerinde bulunulduğu II. Mahmud döneminde (1808-39) atıldı. Ahmed Fevzi Paşa’ mn Hassa Ordusu’nun yaşça küçük ve yetenekli erlerinden bir bölümünü ayırarak 1831’de Selimiye Kışlası’nda kurduğu Sıb-yan Bölükleri okulun çekirdeğini oluşturdu. Bölükler 1834’te Maçka Kışlası’na taşındı ve II. Mahmud okulu Mekteb-i Ulum-ı Harbiye adıyla resmen öğretime açtı. Mek-teb-i Ulum-ı Harbiye o dönemde dokuz sınıflıydı. İlk sekiz sınıfı ilköğretim düzeyindeydi. Bunlarda başarı göstererek son sınıfı okumaya hak kazananlar matematik, hendese, resim, harita gibi derslerin yanında hafif ve büyük tahkimat, topçu, piyade ve süvari talimleri görüyordu.
1841’de alt sınıflar Mekteb-i Fünun-ı İdadiye, yüksek bölümü Mekteb-i Ulum-ı Harbiye olarak yeniden örgütlendi. 1844’te Mekteb-i Ulum-ı Harbiye Pangaltı’daki Tophane-i Âmire Hastanesi binasına taşındı. 1845’te askeri okulları geliştirmek amacıyla oluşturulan bir kurul, Mekteb-i Ulum-ı Harbiye’nin dört sınıflı olmasını, burada yalnızca askerlik derslerinin okutulmasını kararlaştırdı. Ayrıca hazırlık için İstanbul’ da ve ordu merkezlerinde beş sınıflı Mek-teb-i Fünun-ı İdadiye adlı okulların açılmasını öngördü. 1847’de her iki okul Mekteb-i Harbiye adıyla Pangaltı’da öğretime başladı; okulun bulunduğu semte de Harbiye dendi. Var olan süvari ve piyade sınıflarına ertesi yıl baytar ve iki yıllık erkân-ı harbiye sınıfları da (bak. Erkân-ı Harbiye Mektebi) eklendi. Son düzenlemeden sonra ilk mezunlarını 1853’te veren Mekteb-i Harbiye, o yıl Taşkışla’ya taşındı. 1858’de Gülhane’de Mekteb-i Tıbbiye’nin bulunduğu binaya, 1862’de de Pangaltı’da, yanan eski binanın yerine yaptırılan yeni binaya geçti. 1868’de Avrupa’daki belli başlı askeri okulların programlan göz önünde bulundurularak Mekteb-i Harbiye’de öğretim süresi üç yıla indirildi.
II. Abdülhamid döneminde (1876-1909) gerek Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, gerek Mekteb-i Harbiye içinde filizlenen özgürlükçü akımlar yönetim çevrelerinde rahatsızlık yarattı. Bu nedenle İstanbul’dan başka vilayetlerde de subay yetiştiren okullar açılması, böylece bu tür akımların merkezîleşmesinin önüne geçilmesi yoluna gidildi. 1904’te Edirne, Erzincan, Manastır, Şam ve Bağdat’ta beş harp okulu açıldı. Ama II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra bu okullar kapatıldı; Mekteb-i Harbiye de yeniden düzenlenerek öğretim süresi iki yıla indirildi ve kıta eğitimine ağırlık verildi.
I. Dünya Savaşı (1914-18) sırasında Mek-teb-i Harbiye’de öğretim büyük ölçüde aksadı ve daha çok talimgâhlarda subay yetiştirilmesi yoluna gidildi. Mondros Müta-rekesi’nden (30 Ekim 1918) sonra öğrencilerin büyük bölümü Anadolu’ya geçti ve 15 Temmuz 1920’de Ankara’da, Abidin Paşa Köşkü’nde açılan Sunuf-ı Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgâhı, Cumhuriyet’in ila-
nından sonra yeniden örgütlenen 1 Harp Okulu’nun çekirdeğini oluşturdı Talimgâh 1 Nisan 1923’te Harbiye Mı bi adını aldı; aynı yılın sonunda yer İstanbul’da Pangaltı’daki binasına taş Harbiye Mektebi bir yandan normal öj mi sürdürürken bir yandan da savaş yıll da talimgâhlarda yetişen subayların ku sal eksikliklerini giderecek özel öğı programlan uyguladı.
Kara Harp Okulu 7 Eylül 1936’da A ra’daki bugünkü binasına taşındı. 19 öğretim programında değişiklik yapı askerlik derslerinin yanı sıra teknı kültür dersleri de okutulmaya ba 1948’de öğretim süresi, biri meslek ha ma sınıfı olmak üzere üç yıla çıkî 1962-63 öğretim yılında meslek hazıı sınıfı kaldırıldıysa da 1971’de yenide yıllık öğretime dönüldü.
Kara Harp Okulu’na ilişkin son düzeı 27 Mart 1979’da çıkarılan 2218 sayılı y; yapıldı. Buna göre öğretim süresi döı çıkanldı, öğretim programı askeri dersleri, fen bilim dersleri, teknik dersleri, sosyal bilim dersleri olarak landınldı. Günümüzde Kara Harp Ok da birinci sınıf öğrencilerinin tümü bilim derslerini okumaktadır. İkinci ı ise başanlan ve istekleriyle kuvvet k< j anları göz önünde tutularak bilimsel ra ve askeri meslek sınıflarına ayrılı