Karaganda, Kazakistan’ın Karaganda yönetim biriminin (oblast) merkezi kent. Aynı adı taşıyan önemli kömür havzasının ortasında yer alır.
Ülkenin en büyük ikinci kenti olan Karaganda adını, çevredeki bozkırlarda bolca yetişen çalımsı bitkilerden alır. 1856’da yerleşime açılan kentte, ertesi yıl yakınlardaki bakır işletmesinin gereksinimlerini karşılamak amacıyla küçük çaplı kömür madenciliği yapılmaya başladı. Madencilik 1920’lerde bırakıldıysa da 1931’de demiryolu hatlarının yapımının tamamlanması ve Karaganda Havzasının, Urallar’daki sanayi işletmelerinin gereksinimlerini karşılayacak üç ana kömür havzasından biri olarak ilan edilmesi üzerine yeniden önem kazandı. 1934’te kent, 1936’da da yönetim biriminin merkezi yapılan Karaganda’nın nüfusu 1939’da 166 bine ulaştı.
II. Dünya Savaşı’nda Almanlar Donets Kömür Havzasını işgal edince, kentin önemi arttı ve Parhomenko’daki madencilik araç ve gereçleri Karaganda’ya taşındı. Günümüzde kent ekonomisi kömür madenciliği ile bununla ilgili makine üretimine dayanır. Kentte ayrıca, Karajal ve Lisa-kovsk’tan gelen cevheri işleyen büyük de-mir-çelik işletmeleri ve çimento fabrikaları ile gıda işleme tesisleri ve başka hafif sanayi kuruluşları vardır. Karaganda’daki sanayi yoğunlaşması zaten yarı kurak olan bölgenin su kaynaklarını iyice azaltmış olduğu için 1972’de İrtiş-Karaganda Kanalı açılmıştır.
Yaklaşık 800 km2’lik bir alanı kaplayan Karaganda, Eski Kent ve Yeni Kent olmak üzere iki ana bölgeden oluşur. Düzensiz bir biçimde gelişmiş olan Eski Kent, 20’den fazla madenci yerleşimi içeren bir bölgedir. Kültür ve yönetim merkezi olarak tasarlanmış olan Yeni Kent ise 1934’te Eski Kent’in güneyinde kurulmaya başlamıştır. Geniş caddeleri, parkları ve Madenciler Kültür Sarayı gibi büyük binalarıyla dikkat çeken kentte aralannda bir üniversite (1972) ile tıp ve politeknik enstitülerinin bulunduğu beş yükseköğretim kurumu vardır. Kentte ayrıca çok sayıda araştırma ve tarım enstitüsü, bir müze, iki tiyatro, bir TV merkezi ve bir botanik bahçesi bulunmaktadır. Nüfus (1991) 608.600.
