KOLOMBİYA’da hükümet ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında süren savaşı sonlandırma konusunda çok önemli bir eşik aşıldı. Taraflar arasında barış anlaşması 6 ay içinde imzalanacak. Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos önceki gün sürpriz bir kararla gittiği Küba’nın başkenti Havana’da yaptığı açıklamada, FARC ile yürütülen barış görüşmelerinde nihai anlaşmanın imzalanması için karara varıldığını duyurdu. FARC ile yürütülen barış görüşmelerinin gelecek 6 ay içinde sonuçlanacağını kaydeden Devlet Başkanı Santos, popüler sosyal medya uygulaması Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Barış yakın” mesajını paylaştı. FARC örgütü de yine Twitter’dan üst düzey komutanı “Timochenko” olarak da bilinen Rodrigo Londono’nun müzakere heyetiyle birlikte fotoğraflarını “Barış geldi” mesajıyla yayınladı.

SİLAH İÇİN 60 GÜN SÜRE: Anlaşma imzalanmasından itibaren 60 gün içinde de FARC üyelerinin silahları teslim edeceğini söyleyen Santos, Havana’daki basın toplantısında, “Bizler farklı taraflardaki düşmanlarız, fakat bugün aynı yöne, barış yönüne ilerliyoruz” ifadelerini kullandı. Amerikan New York Times (NYT) gazetesine göre müzakerelerde en son hareketlilik müzakerecileri rahatsız eden üç merkezi konu etrafında döndü. Bunlar silahların transferi, savaşta işlenen insan hakkı ihlalleri için FARC üyeleri ve hükümet görevlilerin nasıl cezalandırılacağı, anlaşmayı tamamlamak için son tarih olarak sıralandı. İlk adım bir hafta önce müzakerecilerin cezalandırma meselesiyle anlaşmaya varmasıyla atıldı.

İNSAN HAKLARI KONUSU: Örgüt uzun süre liderlerinin cezalandırılmaması konusunda ısrarlıyken, Devlet Başkanı Santos, insan haklarını ihlal edenlere dokunulmazlık tanıyan bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini söylemişti. NYT’ye göre önemli savaş veya insan hakları ihlallerini itiraf edenlere 8 yıla kadar hapis cezası öngören anlaşma, taraflar arasında bir uzlaşmaya işaret ediyor. Gerillalar bir hakikat komisyonuna kendi suçlarını itiraf etmeye mecbur olacak. Bunu tam olarak yerine getirmeme daha ağır cezalara yol açabilecek. Hükümeti eleştirenlerse ordunun işlediği suçların görmezden gelinmesinden endişe ediyor.

REFERANDUM TESTİ: Nihai anlaşma ufukta görünse de Amerikan AP haber ajansına göre gerillaların silahsızlandırılmasına dair nasıl bir mekanizma oluşturulacağı müzakerecilerin önünde bir sorun olarak duruyor. Bunun yanında barışın kazanımlarını ülkenin çatışmalara sahne olan ormanlık kırsal alanlarına yaymak için gerekli olan ilave mali kaynaklar bulunması gerekiyor. Daha önemli bir test anlaşmanın referanduma sunulması ve ayrıca mecliste de kabul edilmesi olacak.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, “Kolombiya için barış hiç olmadığı kadar yakın” ifadesini kullandı.

Anlaşmada kilit noktalar

Çatışmalarla ilgili suçları yargılamak için özel mahkemeler ve bir Barış Mahkemesi’nin kurulması. Yeni mahkemelerin hükümet güçleri dahil çatışmanın tarafları üzerinde yargılama yetkisi olacak.
Mahkemelerin hedefi savaş sırasında işlenmiş görevi kötüye kullanma olaylarının üstünün örtülmesini önleme, kurbanlar için tazminatlara katkı, suç işleyenleri cezalandırmak ve hükümet güçleri, solcu gerillalar, sağcı paramiliterler ve uyuşturucu kaçakçılarını içine çeken karmaşık bir savaştaki gerçekleri açığa çıkarmak.
Husumetler sona erer ermez, hükümet tüm siyasi ve ilgili suçlar için affı uzatacak. İnsanlığa karşı suçlar, savaş suçları, soykırım ve diğer vahim ihlaller aftan muaf olacak.

BİLGİ NOTU: 51 yıllık savaş

FARC-EP, 1964 yılında ordunun ülke kırsalında Komünistlerin kontrolündeki bölgelere saldırmasının ardından Komünist Parti’nin askeri kanadı olarak kuruldu. Silahlı mücadelede şimdiye kadar 220 bin kişi yaşamını yitirdi, 5 milyon kişi yerlerinden oldu. FARC ile hükümet arasındaki barış görüşmeleri, Kasım 2012’de Havana’da başladı. Görüşmeler sürerken örgüt tek taraflı ateşkes ilan etti. Zaman zaman yaşanan saldırılar süreci kesintiye uğrattı. Ancak Papa Françesko’nun desteği ve Küba’nın arabuluculuğunda tarafların barışa çok yaklaştığı anlaşılıyor.