(d. 18 Haziran 1754, Uppsala – ö. 8 Mart 1817, Stockholm, İsveç), isveçli şair. Yeni-klasik üsluptaki yergileri ve pastoral idilleriyle denge ve ılımlılık gibi Aydınlanma’ya özgü kavranılan yansıtır. Neşeli ve zarif şiirleri günümüzde de okunmaktadır. Babası tarafından eğitilen Lenngren, ilk şiirlerini 18 yaşında yayımladı. 1780’de, J. H. Kellgren’le birlikte Stockholmsposten
gazetesini kuran ve sonradan yayın yönetmenliğini üstlenen Cari Lenngren ile evlendi. Daha sonra bu gazetede imzasız şiirleri çıktı. En iyi yapıtlarını 1790’larda verdi.
Anna Maria Lenngren, H. Casselle’in portre çalışması, Gripsholm Şatosu, İsveç
Svenska Portrattarkivet, Stockholm
“Den glada festen” (1796; Neşeli Festival) ile “Pojkame” (1797; Delikanlılar) en ünlü idilleridir. Yergileri arasında da “Portraiteme” (1796) ile “Grefvinnans besök” (1800; Kontesin Ziyareti) dikkati çeker. Kendisinin de söylediği gibi yaşamı çoğunlukla evde geçmişse de, Lenngren dünya hakkındaki bilgisini, dünyanın kusurlarına yönelik hoşgörüsüyle birleştirmeyi başarmıştır. 1819’da bir araya getirilen şiirleri, biçim açısından klasiktir; üslup ve söyleyiş açısmdansa denetim ve anlıklarıyla dikkati çekerler.
Lennoaceae, üç cins ile dört ya da altı asalak bitki türünü içeren familya. Besinlerim sağlamak üzere kök benzeri emeçleri yardımıyla başka bitkilerin köklerine girerek, orada büyüyen bu bitkilerin san ya da kahverengi etli gövdeleri, çiçek başçıklan ve klorofil içermeyen pulsu yapraklan vardır.
Familyanın en tipik üyesi olan Lennoa cinsinden L. madreporoides genellikle Tithonia türlerinin köklerinde yaşar. Şapkalı mantarlann saplannı andıran, 5-15 cm uzunlukta oval gövdeleri pullarla kaplıdır. Mor renkli ve yıldız biçimli küçük çiçeklerin oluşturduğu kubbemsi çiçek başaklan vardır. Meksika’nın orta kesimlerinde, 1.500 m yükseklikteki ekin tarlalannda bulunur. Mavi çiçekli bir tür olan L. caerulea México kenti yakınlanndaki yüksek bölgelerde ve Puebla’da yetişir. Ammobroma ve Pholis-ma cinsleri ise Kuzey Amerika’da yaygındır.
Lennox, Charlotte, eö ramsay (d. 1720, New York kenti, ABD – ö. 4 Ocak 1804, Londra, İngiltere), ABD asıllı İngiliz romana. Özellikle The Female Quixote (1752; Kadın Kişot) adlı yapıtı, Samuel Johnson, Henry Fielding, Samuel Richardson gibi çağdaşlanndan övgü toplamıştır.
Lennox 1735’te New York kentinden ayn-larak Londra’ya gitti ve 1748’de Alexander Lennox’la evlendi. Shakespeare’in yapıtlan-na kaynak olmuş malzemeleri karşılaştırmalı olarak incelediği Shakespeare Illustrated;… (1753-54; Açıklamalı Shakespeare;…) bu alandaki ilk çalışmadır. Bu kitabın hazırlanmasında Lennox’a, Dr. Johnson’ın yardımcı olduğu sanılmaktadır. Lennox yoksulluk içinde ölmüştür.
Leno, Dan, asıl adı george galvin (d. 20 Aralık I860, Londra – ö. 31 Ekim 1904, Londra, İngiltere), 19. yüzyılda en parlak dönemini yaşayan İngiliz müzikhollerinin
en önde gelen yıldızlarından. 1901’de VII. Edward’a özel bir gösteri sunarak kralın huzurunda oynamak onuruna ulaşan ilk müzikhol sanatçısı oldu.
Bir gezginci tiyatrocu aileden gelen Leno sahneye ilk kez dört yaşında, akrobatlık yaparak çıktı. Beş yıl içinde usta bir clog dansçısı oldu. Dans ederken bir yandan da şarkı söylüyor, komiklik ediyordu. 1888’ den ölünceye değin, Neol’lerde Drury Lane’de sunulan pantomimlerin başlıca yıldızıydı. Yılın gen kalan bölümünde İngiltere’yi dolaştı, müzikholleri dolduran kalabalıklar karşısında gösterilerini kapalı
fişe sürdürdü. Canlı ve komik taklitlenyle endini izleyicilere sevdirdi. Otobiyografisi 1901’de yayımlandı.
Lenoir, (Jean-Joseph-) Etienne (d. 12
Ocak 1822, Mussy-la-Ville, Belçika – ö. 4 Ağustos 1900, La Varenne-Saint-Hilaire, Fransa), ticari başan kazanan ilk içten yanmalı motoru geliştiren Belçikalı mucit. Lenoir’ın motoru, yakıt-hava kanşımının içeri girmesini ve egzoz gazlanmn dışan atılmasını sağlayan sürgülü supaplarla donatılmış çift etkili bir buhar makinesinden oluşuyordu. İki zamanlı olan bu motorda akıt olarak havagazı-hava kanşımı kollanıyordu. Motor, tüketilen yakıtın yalnızca yüzde 4’ünden verim alabiliyor olmasına karşılık son derece dayanıklıydı ve herhangi bir anza çıkarmıyordu (bazı Lenoir motor-lan 20 jıl hiç bozulmadan çalışmıştır). 1865’te Fransa’da 400 kadar, İngiltere’de ise 1.000’den fazla üretilen Lenoir motorla-n, pompalarda ve baskı makinelerinde yaygın olarak kullanıldı.
1862’de Lenoir, içten yanmalı bir motorla çalışan ilk otomobili yaptı. Leonir’ın bu araçta kullandığı motor, önceki motorunun sıvı yakıtla çalışabilecek biçimde uyarlanmış bir türüydü ve bu araçla 10 km’lik bir uzaklığı alabilmek için 2-3 saat gerekiyordu. Lenoir’ın öteki önemli buluşlan arasında, trenler için bir elektrikli fren donammı (1855), bir deniz motoru (1886) ve derilerin ozonla sepilenmesi yöntemi de vardır.
Lenormand, Henri-Rene (d. 3 Mayıs 1882, Paris – ö. 16 Şutaat 1951, Paris, Fransa), İ. ve II. Dünya savaşları arasında bilinçaltı güdülenime önem veren yazarlar arasında başta gelen Fransız oyun yazarı. Bir bestecinin oğlu olan Lenormand Paris Üniversitesi’nae öğrenim gördü. Yazar olarak daha çok tiyatroya ilgi duydu. Duygusal, iç çelişkileri araştıran, kaderlerinin insanlara yaşattığı trajedileri konu alan kasvetli oyunlar yazdı. Oyunlannda içgüdülere ve güdülenime dayanarak kişilikleri parçalayıp çözümledi.
Lenormand’ın, kaderlerinin insanlara yaşattığı trajedileri araştıran ilk oyunu Le Temps est un songe’du (1919; Zaman Bir Düştür). En ünlü oyunu Les Rates’de (1920; Tutunamayanlar, 1952) bir oyun yazarı ile sıradan bir oyuncu olan sevgilisinin fiziksel ve moral çözülüşlerini, zorluklar karşısında yaşamlarına kendi elleriyle son vermelerini anlattı. İnsan ruhunu aydınlatmak için, oyunlannda normal dışı ve hastalıklı kişilere yer verdi ve onların iç çatış-malannı “tablo”larla canlandırmayı denedi. Sahnenin yalnızca bir köşesinde birbirini izleyen kısa bölümler halinde oynanan bu tablolar, karakterlerin iç dünyala-nndan çeşitli kesitler ortaya koymaya yanyordu. Bu tür simgeciliğin yer aldığı sahne düzenlemeleri ve efektler Lenor-mand’ın birçok oyununda temel öğe durumundaydı.
Le Simoun (1920) oyununda Lenormand bir Avrupahnın, tropik iklimin ve yaşam
335 Lenox, Jı
koşullarının etkisiyle, kendi kızına karşı duyduğu ensest tutkuyu anlattı. Le Lâche (1925; Korkak) adlı oyun, savaşa katılmak üzere olan bir askerin korkularının psikolojik bir araştırmasıydı. Le Mangeur de rêves (1922; Düş Yiyici) ve VHomme et ses fantômes (1924; Adam ve Hayaletleri) adlı iki oyununda Oidipus karmaşasını araştırması, Leormand’ın Freudcu olarak tanınmasına yol açtı. Öbür oyunları arasında Les Possédés (1909; Ecinniler), A l’Ombre du mal (1924; Kötülük Gölgesi), Un Vie secrète (1929; Gizli Yaşam) ve Asie (1931; Asya) sayılabilir. Lenormand’ın oyunlarının birçoğunun Paris’teki ilk sah-nelenişleri yönetmen ve sahne tasarımcısı George Pitoëff ile oyuncu Firmin Gémier’ nin katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.
Lenormand, Louis-Sebastien (d. 1757 -ö. 1839, Fransa), paraşütle atlayan ilk insan olarak kabul edilen Fransız havacı. Eski Çin’de geliştirildiği sanılan paraşüt o zamana değin Avrupa’da bir çeşit oyuncak olarak görülüyordu.
Lenormand’ın yaşamına ilişkin bilinenler çok azdır; ilk atlayışını bir ağacın tepesinden yaptığı sanılmaktadır. Lenormand Aralık 1783’te Fransa’daki Montpellier Gözlem-evi’nin kulesine tırmanarak, 4,3 m’lik paraşütüyle kendini boşluğa bırakmış ve hiç yara almadan yere inmeyi başarmıştır. Lenormand, paraşütün yangın sırasında binalarda mahsur kalan ınsanlann kurtarılmasında kullanılabileceğini öne sürmüştür.
Lenormant, François (d. 17 Ocak 1837, Paris – ö. 9 Aralık 1883, Paris, Fransa), Fransız Asur uygarlığı uzmanı ve nümiz-mat. Akadca olarak bilinen dilde çiviyazı-sıyla yazılmış yazıtlan çözerek Hıristiyanlıktan 3 bin yıl önceki Mezopotamya uygarlığı üzerine bilgi edinilmesini sağlamıştır. Arkeoloji konusundaki ilk yazısını 14 yaşında yayımladı ve çalışmalannı sürdürerek çok başanlı bir araştırmacı oldu. Yayımlanan yapıtlan arasında üç ciltlik La Monnaie dans l’antiquité (1873-79; Antik Çağ Parala-n), Les Sciences occultes en Asie (1874-75; Asya’da Büyü) ve Les Origines de l’histoire d’après la Bible et les traditions des peuples orientaux (1880-82; Kitabı Mukaddes’e Göre Tarihin Kökeni ve Doğu Halklannın Gelenekleri) yer almaktadır.
