LİECHTENSTEIN

LİECHTENSTEIN
DEVLETİN ADI………………………. Liechtenstein
BAŞŞEHRİ….I……………….. ……………Vaduz
NÜFÛSU……..^ …… ……………………………29.600
y ü z ö l ç üm ü !……………………………….i60 km2
RESMÎ DİLİ……….. …… ………Almanca
DÎNİ………………. ……………..Hıristiyan (Katolik)
PARA BİRİMİ…………… …………….İsviçre frankı
Orta Avrupa’da Avusturya ve İsviçre arasında
Ren Nehri kenarında kurulmuş küçük bir prenslik.
Târihi
Eski bir Roma eyâletiydi. Şimdiki başşehrin
adını aldığı Vaduz Kontluğu, ilk bağımsız ve resmî
teşkilâtıdır. 1342’de kurulan bu kontluk, 1434’te
Aşağı Ülke (Unterland) diye bilinen Schellenberg
Lordluğu ile birleşti. Fakat yeni Lord, 1699’da
Schellenberg Lordluğunu Avusturya’ya sattı. Çok
geçmeden 1712’de de Vaduz, Avusturya’ya verildi.
Beş yıl sonra bu iki toprak parçası, Liechtenstein
Prensliği adı altında birleştirildi. 1806-
1814 yılları arasında prenslik, Napolyon tarafından
işgâl altında tutuldu.
Daha sonra 1866 yılına kadar Alman işgâli
altında kaldı. Bu târihte bağımsızlığını kazandı. Fakat
1920 yılma kadar Avusturya tarafından yönetildi.
Birinci Cihan Harbinde tarafsız olmasına
rağmen Avusturya tarafından işgâl edildi. 1945’ten
sonra tam bağımsız oldu. Ekonomisi hızla gelişti.
Bu ülkeyi, diğer memleketlerde İsviçre elçileri ve
konsolosları temsil etmektedir.
Fizikî Yapı
Ülkenin doğusu Ren Vâdisine dâhil olup, mevcut
bataklıklar ve kanallar sâyesinde ülke sel baskınlarından
korunur, Liechtenstein çok küçük birküçük
ülkenin yerleşim alanları genellikle Ren Nehri
yaylasının kenarlarıdır. Liechtenstein’in başşehri
olan Vaduz, küçük bir kasaba olup, prensliğin
en büyük yerleşim merkezidir. Ayrıca Schoan
ve Balzers bölgeleri de diğer iki önemli bölgesidir.
Batı ve güney bölgeler, doğu Alplerin Rhatkan
bölgesi eteklerine kadar uzanır. Esas îtibâriyle
Alpler bölgesinde yer alan Liechtenstein’in üçte birini
Ren Nehri Vâdisi teşkil eder. Diğer yerlerini
ise Alplerin etekleri örtmektedir.
İklim ve Tabiî Kaynaklar
Küçük bir Orta Avrupa ülkesi olan Liechtenstein
iklim îtibâriyle mûtedildir. Yaz ayları umûmiyetle
ılık, bâzan orta derecede soğuk, kış ayları ise
soğuk ve yağışlı geçmektedir. Ren Vâdisi ve Alp
Dağlarının etekleri bol yağış aldığı için yemyeşil bir
bitki örtüsüne sâhiptir. Tabiî kaynaklar bakımından
ülke pek fazla zengin değildir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
Yaklaşık 29.600 kişilik çok küçük nüfûsa sâhip
bir prensliktir. Halkın çoğu Alman asıllı olup,
(Alemanic) adlı kökten gelir. Nüfûsun % 25fini
ise yabancı işçiler meydana getirir. Nüfûsu, yüzölçümüne
oranla kalabalık olup, kilometrekareye
164 kişi düşer. Nüfusun % 60’tan fazlası genç
ve yetişkindir. Nüfus artış oranı yaklaşık % 7’dir.
Resmî dil Almancadır. Halkın lehçesi ise genellikle
(Alamanic) kökenlidir. Ayrıca İngilizce ve
Fransızca da konuşulur. Halkın % 88fi Katolik ve
% 7’si Protestandır.
Okuma-yazma oranı % 100 olup, refah düzeyi
çok yüksektir. İlk öğretim beş yıl olup, mecbûridir.
Ayrıca bundan sonraki dört yıllık orta öğretim
de mecbûridir. Radyo ve televizyon yayın istasyonu
yoktur. Haftada dört gün çıkarılan Volkblatt,
ülkenin tek yayın organıdır. Üniversite mevcut
olmayıp, yüksek öğrenim için İsviçre, Almanya
ve Avusturya’ya gidilir. Ordusu olmayıp,
küçük bir emniyet kuvveti ile bir sınır muhâfız
birliği mevcuttur.
Siyâsî Hayat
Liechtenstein bir prenslik olup, verâsete tâbi
bir monarşik idâreyle yönetilir. Demokratik parlamenter
rejime dayanan devletin başkanı, Liechtenstein
vatandaşı olması şart olan bir prenstir.
Ülkenin 15 üyeli bir meclisi vardır. Bu meclis,
Landtao, üniversal oya göre 14 yıllığına seçilir. Hükümet,
Liechtenstein vatandaşı olmak üzere ve
prens tarafından Landtag üyeleri arasından tâyin
edilen bir başbakan ve dört konsey üyesinden müteşekkildir.
Hükümet dört yıl görevde kalır. Hâlen
Liechtenstein Prensi, 1938 yılından bu yana tahtta
oturan Prens II. Franz Joseph’in 13 Kasım
1990’da ölmesi üzerine yerine geçen oğlu Hans
Adam’dır.
Liechtenstein ile İsviçre arasında gümrük birliği
vardır. Ayrıca PTT faaliyetleri ve diplomatik
münâsebetleri İsviçre tarafından karşılanır. Para birimi
olarak İsviçre frankı kullanılır.
İdârî olarak iki ana bölgeye ve 11 kominyona
ayrılmış olup, yargı gücü meclisine âittir.
Ekonomi
îmâlâtçılık en büyük işçi istihdam kaynağı
olup, birçok yerli ve yabancı işçi, makine ve endüstri
teçhizatı îmâlinde çalıştırılır. 1974 yılında
5500 işçi kapasiteli bir metal endüstrisi kurulmuştur.
Ülkede daha çok kalorifer kazanları, mâdenî
eşyâlar, küçük âlet ve makinalar, mobilya
eşyâlar, kimyevî maddeler, optik ve hassas âletler,
petrol tankları, oyuncaklar, resim malzemeleri,
çeşitli ilâçlar, vernik ve deri eşyâlar îmâl edilir. Ayrıca
bir de tekstil sanâyii mevcuttur. Çanak ve
çömlek yapımı ve seramik eşyâlar, ülkenin önemli
bir gelir kaynağıdır. Ticârî münâsebetlerinin çoğu
İsviçre iledirVergi oranlarının düşüklüğü, milletlerarası
ticârî firmaları cezbetmektedir. Liechtenstein pul
basımında dünyâca ünlü bir ülke olup, hükümet
bundan büyük kârlar elde etmektedir.
Tarım, balıkçılık ve ormancılığın düşük seviyede
olmasına karşılık endüstri, ticâret, inşaat ve
turizm gelirleri çok yüksektir. Yetiştirdiği tarım
ürünlerinden olan üzüm, mısır, patates, sebze ve
buğday, ülke ihtiyâcını karşılamaktadır. Büyük
baş hayvancılık gelişmiş olup, et, süt ve deri ürünleri
ihraç edilmektedir. Ayrıca müze ve sanat galerileri
önemli bir gelir kaynağıdır.