MÂBED

MÂBED; Aim. Tempel (m), Fr. Temple (m), İng.
Temple. Bir inanca bağlı olanların, belirli zamanlarda
topluca veya tek başına ibâdet ettikleri, özel
olarak yapılan binâlar. İbâdet yapmak için toplanılan
yerlere “Mâbed” veya “İbâdethâne” denir. Yahûdîlerin
mâbedlerine Sinagog ve Havra, Hıristiyanlarınkine;
“Kilise” ve “Bî’a” veya “Savme’a”,
Müslümanların mâbedine “Mescid” ve “Câmi” denir
(Bkz. Câmi). Mâbedlerde; ibâdet yapılır. Dînin
emir ve yasakları öğretilir. Zamânımızda mâbedlerde
konuşan vazifeliler iki şey üzerinde durmaktadırlar.
1- Parlak, yaldızlı sözlerle, acıklı hikâyelerle,
kahramanlık destanları ile, nağmeli, hazîn okumalarla,
hattâ çalgı ve hoparlörlerle, dinleyicileri
rikkate, heyecana getirmek, kalbleri, gönülleri
alarak, onların teslim olmalarını, bir gâyeye sürüklenmelerini
sağlamak.
2- Dînin icaplarını, emirlerini, yasaklarını öğretmek
ve bunlara uyulmasını sağlamak.
Bugün Hıristiyanların kiliselerinde ve Yahûdîlerin
havralarında, yalnız birinci iş yapılmakta,
kalblerin, rûhlann değil de, nefislerin, düşüncelerin
birleştirilmesine çalışılmaktadır. Dînî vecîbeler
olarak da eski din adamlarının koydukları ve her
zaman, her yerde başka olan şeyler öğretilmektedir.
Bunun için, kiliseler, havralar; bir mâbed değil,
insanları belli düşüncelerin esiri hâline getiren
bir politika, bir konferans yeri gibidir. Câmi vemescidlerde ikinci husus üzerinde titizlikle duranlar,
insanlığa hizmette bulunarak onlara din ve
dünyâ rahatlığı için lüzumlu bilgileri öğretmektedirler.
İslâm dîninde câmi veya mescid denilen
binâların mîmârî tarz ve üslûblarından, tezyinâtından
ve şekle âit diğer özelliklerinden ziyâde,
oralarda yapılan işlerin İslâmiyete tam uygun olması
mühimdir. İslâmiyete uymayan işlerin yapıldığı
ibâdete, çalgı, müzik vs. ile vaaz ve nasihatlere,
dîne uymayan söz ve davranışların karıştırıldığı
yerler, câmi ve mescid hükmünden çıkar.