Zekât hakkmdaki naslann bir kısmmda «mallarından sadaka al» şeklinde mutlak ifade kullanılırken, bir kısmında (bazı hadislerde) «koyundan koyun, sığırdan sığır» şeklinde malların nevi ve herbirinden verilecek miktar zikredilmiştir. Şâfiî ve zâhirîler, bu ikinci nevi naslar ile zekâtın ibâdet yönünü gözönüne alarak her malın zekâtmm aynı maldan muayyen miktar olarak ödenmesi gerektiğine kâni olmuşlardır. Buna mukabil hanefîler, mal hangi çeşitten olursa olsun aynından verilebileceği gibi, değeri (kıymeti) üzerinden para veya başka mal ile de zekât ödenebileceği ictihâdını benimsemişlerdir; çünkü zekâtın maksadı yoksulların ihtiyacını karşılamaktır, buna en uygun olanı ödemek maksada aykırı değildir; ayrıca kıymetini ödemenin cevazına dair naslar vardır. (109)
Mal (ayn) yerine değerini ödeme:
12
Ara