MURÂD HAN-V

otuz üçüncü Osmanlı sultanı.
İslâm halîfelerinin doksan sekizincisidir. Babası,
Osmanlı sultanlarından Abdülmecîd Han,
annesi Şevkefzâ Kadınefendidir. 21 Eylül 1840
târihinde İstanbul’da doğdu. İyi bir eğitim ve öğretim
gördü. Devrin büyük âlimlerinden ders görerek
yetiştirildi. Devlet idâresi, fen ilimleri ve
Arapça, Farsça, Fransızca öğrendi. Okumayı çok
sevdiğinden veliahtlığı devrinde yabancı ülkelerden
de kitap getirtirdi.
Babasının 25 Haziran 1861’de vefâtından sonra
Abdülazîz Han pâdişâh olunca, veliaht oldu. Nezâketi,
kibârlığı, çağma göre bilgisi ve yumuşak
huyluluğu ile sevildi. Amcası Abdülazîz Hanın
1863 Mısır ve 1867 Avrupa seyâhatlerine katıldı. Bu
gezilerde davranışları ile Osmanlı hânedânmm asâletini
temsil ederek takdir topladı. Veliaht Murâd, 30
Mayıs 1876 târihinde Sultan Abdülazîz Hanın hal’
edilmesiyle Osmanlı Sultanı îlân edildi. 4 Haziran
1876’da Abdülazîz Hanın fecî şekilde şehit edildiğini
ve annesi Pertevniyâl Sultana çok çirkin işkenceler
yapıldığını işiten Sultan Murâd Hanın
üzüntüden ve bu felâket yolunun sonunu düşünmekten aklı bozuldu. Üzüntüden hastalığının artmasında
doktor Capoleone’nin câhilâne ve yanlış
teşhis ve tedâvisinin mühim rolü oldu. Beşinci Murâd
Han bu hasta hâliyle ihtilâlcilerin kuklası hâline
getirilip, Avrupa’da belirli odakların devleti ve İslâmiyeti
yok etmek için hazırladıkları yıkıcı plânları
tatbik edilmek istendiyse de kardeşi İkinci Abdülhamîd
Han bunların önüne geçti. 31 Ağustos
1876’da hal’ edilen ve doksan üç gün saltanat süren
Beşinci Murâd Han, Osmanlı sultanlarının en az pâdişâhlık
yapanıdır.
Saltanattan hal’inden sonra, ailesiyle Çırağan
Sarayına yerleştirilen Beşinci Murâd Hanın hastalığı
sonradan iyileşti.Vaktini okumak ve torunlarını
okutmakla geçiren Murâd Han, kardeşi Sultan
Abdülhamîd Hanın nâzikâne hatır sormasını,
dâimâ teşekkürle cevaplandırırdı. 29 Ağustos 1904
târihinde vefât eden Beşinci Murâd Han, İstanbul’da
Yeni Câmideki türbeye defnedildi.