Oldenburg

Oldenburg, eski Alman devletlerinden biri.
Sırasıvla kontluk, düklük, grandüklük ve
eyalet (Land) statüsü taşıdıktan sonra,
1946’da AFC’nin Aşağı Saksonya eyaletine
bağlı bir yönetim bölgesine dönüştürülmüştür.
En geniş sınırlara ulaştığı 1854-1937 arasında,
Lübeck-Eutin (541 km2) ve Birkenfeld
(502 km2) topraklarıyla birlikte 6.423
km2’lik bir alanı kaplıyordu. Bu dönemde
Kuzey Denizi kıyısındaki ovaları içine alan
ana toprak parçası, kısa bir sınırla Bremen’
le bitişen doğu kesimi dışında, karadan
Hannover’le (1866’dan sonra Prusya) çevriliydi.
Başkenti Aşağı Hunte Irmağı kıyısındaki
Oldenburg’du. 1853’te Prusya’ya satılan
Wilhelmshaven 1937’de yeniden Oldenburg’a
verildi, buna karşılık Lübeck-Eutin
Schleswig-Holstein’a, Birkenfeld de Prusya’nın
Ren eyaletine bırakıldı.
12. yüzyıl başlarından sonra bir kont
soyunun yerleştiği Oldenburg zamanla
önemli bir kent durumuna geldi. Oldenburg
kontu Christian 1448’de Danimarka,
1450’de Norveç krallığına seçildi, ayrıca iki
dönem (1457-64, 1465-67) İsveç tahtını
elinde tuttu. 1460’ta Schleswig Düklüğü’nü
ve Holstein Kontluğu’nu ele geçirdi. Bu
arada Oldenburg’u 1454’te kardeşi Gerhard’a
bıraktı. Gerhard’ın soyundan gelenler
zamanla çevredeki toprakları da kendilerine
bağladılar. Otuz Yıl Savaşlan’nda tarafsız
kalan Kont Anton Günther, İmparator II.
Ferdinand’dan Weser kıyısındaki Elsfleth’
ten geçen gemilerden geçiş parası toplama
hakkını aldı. Gerhard’m soyu 1667’de sona
erince, kontluk topraklan Danimarka’ya geçti.
Rus çan I. Pavel 1773’te ele geçirdiği bu
bölgeyi o sırada Lübeck piskoposu olan ve
Kutsal Roma-Germen imparatoru II. Joseph
tarafından Oldenburg dükü yapılan kuzeni
Friedrich August’a bıraktı. 19. yüzyılda grandüklüğe
dönüştürülen Oldenburg 1853’te Alman
Gümrük Birliği’ne (Zollverein) girdi.
Yedi Hafta Savaşı’nda (1866) Prusya’nın
yanında yer alarak 1867’de Kuzey Alman
Konfederasyonu’na, 1871’de Alman Devleti’ne
katıldı. 1919’da Weimar Anayasası’nm
kabul edilmesiyle grandüklük kaldmlarak bir
eyalet yönetimi oluşturuldu.Oldenburg, AFC’nin kuzeybatı kesiminde,
Aşağı Saksonya eyaletinde (Land) kent.
Küsten Kanalı ile Hunte Irmağının kavşak
noktasında yer alır. Adı kayıtlarda ilk kez
1108’de geçen ve 1345’te berat alan kent 17.
yüzyılda Oldenburg kontlannm ve düklerinin
merkezi oldu. 1918-46 arasında Oldenburg
eyaletinin merkeziydi. Kentteki önemli yapılar
arasında bugün eyalet sanat ve kültür
müzesi olarak kullanılan grandüklük sarayı
(1607-15) ile Lamberti Kilisesi (1270; 1790-97
arasında yeniden inşa edildi) sayılabilir.
1970’lerde kurulan Oldenburg Üniversitesi’
nin yanı sıra birçok akademi ve enstitü
etkinlik gösterir. Doğu Frizya’nın tanm pazan
olan kentte büyük çapta sığır ve at ticareti
yapılır. Aynca et işleme fabrikalan vardır.
Gemi yapımı, cam üretimi ve dokumacılık
öbür önemli sanayi kollandır. Nüfus (1983
geç.) 138.345.